________________
(૨૪૮) ચૌદ ગુણસ્થાનનાં નામ मिच्छे१ सासण२ मीसे३,
अविरय ४ देसे ५ पमत्त ६ अपमत्ते ७ । नियट्टी ८ अनियट्टी ९, सुहुमु १० वसम ११,
खीण १२ सजोगी १३ अजोगी १४ गुणा ॥३९१ ॥ અર્થ : મિથ્યાત્વ ગુણસ્થાન ૧, સાસ્વાદન ૨, મિશ્ર ૩, અવિરત સમ્યગુદૃષ્ટિ ૪, દેશવિરતિ ૫, પ્રમત્ત (સર્વ વિરતિ) ૬, અપ્રમત્ત ૭, નિવૃત્તિ બાદર ૮, અનિવૃત્તિ બાદર ૯, સૂક્ષ્મ સંપરાય ૧૦, ઉપશાંત મોહ ૧૧, ક્ષીણ મોહ ૧૨, સયોગી કેવળી ૧૩ અને અયોગી કેવળી ૧૪ - આ ચૌદ ગુણસ્થાનકો છે. (૩૯૧) (એનું વિશેષ સ્વરૂપ કર્મગ્રંથાદિકથી જાણવું.) (૨૪૯) એકેંદ્રિયમાં ગયા પછી દેવોને થતું દુઃખ एगिदित्तणे जे देवा, चवंति तेसिं पमाणसो थोवा । कत्तो मे मणुअभवो, इय चिंतंतो सुरो दुहिओ ॥ ३९२ ॥
અર્થ : જે દેવો ઍવીને એકેંદ્રિયપણે ઉત્પન્ન થાય છે તેઓનું પ્રમાણ ઘણું થોડું હોય છે. (તેવા જીવો ઘણા થોડા હોય છે.) પરંતુ તેઓ એકેંદ્રિયમાં ઉપજ્યા પછી “મને હવે મનુષ્ય ભવ ક્યારે મળશે ?' એમ વિચારતા અતિ દુઃખી થાય છે. (૩૯૨) (૨૫૦) વનસ્પતિનું અચિત્તપણું ક્યારે થાય છે?
पत्तं पुष्पं हरियं, अबंधबीयं च जं फली होइ । बिटं मिलाणंमि य, नियमाउ होइ अच्चित्तं ॥ ३९३ ॥
અર્થ : પત્ર, પુષ્પ, હરિત (તૃણ) તથા બીજ બંધાયા વિનાની જે ફળી હોય તે સર્વનું બિટ (ડિંટ) જયારે પ્લાન થાય છે ત્યારે તે નિશ્ચ અચિત્ત થઈ ગયેલ હોય છે એમ સમજવું. (૩૯૩)
રત્નસંચય - ૧૦૮
