________________
અર્થ : પાત્ર ૧, પાત્રબંધ (ઝોળી) ૨, પાત્રસ્થાપન (હઠલનો ગુચ્છો) ૩, પાત્રકેસરીયા (ચરવળી) ૪, પડલા (ઝોળી ઢાંકવાના) ૫, રજદ્માણ (અંતરવસ્ત્ર) ૬ અને ગોચ્છા (ઉપર ઢાંકવાનું) ૭ - એ સાત પ્રકારનો પાત્રનિયોગ - પાત્રના ઉપકરણો કહેવાય છે. તે ઉપરાંત ત્રણ પ્રચ્છાદન (એક ઊનનું અને બે સુતરના કપડા) ૧૦, એક રજોહરણ ૧૧ અને એક મુખવસ્ત્રિકા ૧૨ - આ બાર પ્રકારની ઉપધિ જઘન્યથી ઇતર એટલે હસ્તપાત્રની કે વસ્ત્રની લબ્ધિ વિનાના જિનકલ્પીને હોય છે. તેવી લબ્ધિવાળાને ઓછામાં ઓછી (જઘન્ય) મુહપત્તિ ને રજોહરણ એ બે પ્રકારની ઉપધિ જ હોય છે. (૩૮૧-૩૮૨) (૨૪૪) પાંચમા આરામાં મનુષ્યાદિકનું ઉત્કૃષ્ટ આયુષ્ય
वाससयंमि सवीसं, सपंचदिणमाउ मणुअहत्थीणं । चउवीसवासमाउं, गोमहिसीण सएगदिणं ॥ ३८३ ॥ बत्तीसं तुरयाणं, सोलस पसु एलगाण वरिसाणं । बारस सम सुणगाणं, खरकरहाणं तु बत्तीसं ॥ ३८४ ॥
અર્થઃ મનુષ્ય અને હાથીનું ઉત્કૃષ્ટ આયુષ્ય એકસો વીસ વર્ષ અને પાંચ દિવસનું હોય છે, ગાય ભેંશનું ચોવીશ વર્ષ અને એક દિવસનું હોય છે, ઘોડાઓનું ઉત્કૃષ્ટ આયુષ્ય બત્રીશ વર્ષનું હોય છે, બકરા વિગેરે પશુનું સોળ વર્ષનું હોય છે, કુતરાઓનું બાર વર્ષનું અને ગધેડા તથા ઉંટનું ઉત્કૃષ્ટ આયુષ્ય બત્રીશ વર્ષનું હોય છે. (૩૮૩-૩૮૪)
(૨૪૫) મનુષ્યાદિકનું જઘન્ય આયુષ્ય एवं उक्कोसेणं, अंतमुहुत्तं जहन्न सव्वेसि । एवं भवम्मि भमिया, अणंतसो सव्वजोणीसु ॥ ३८५ ॥
અર્થ: આ પ્રમાણે ઉત્કૃષ્ટ આયુષ્ય સમજવું. તે સર્વ મનુષ્યાદિકનું જઘન્ય આયુષ્ય અંતર્મુહૂર્તનું જાણવું. આ પ્રમાણે ભવ (સંસાર)માં સર્વ જીવો સર્વ યોનિઓમાં અનંતવાર ભમ્યો છે. (૩૮૫) [ રત્નસંચય - ૧૦૩
||
