________________
हैमलघुप्रक्रियाव्याकरणे ॥ ३ ॥ प्रत्यये च १।३।२ प्रत्ययस्थे पञ्चमे परे च नित्यम् भवति ! वाग्-मय' વીર મયમ્ |
પદાને આવેલા વર્ગના ત્રીજા અક્ષરની બરાબર સામે પ્રત્યયન આદિભૂત એવો પાંચમે અક્ષર એટલે રૂ ન મ માને કઈ પણ વ્યંજન આવે તે ત્રીજા અક્ષરને બદલે તેને ત્રીજા અક્ષરને) મળતું આવે એવો એટલે તેને સમાન સ્થાનવાળે વર્ગને પાંચમે અનુનાસિક અક્ષર હંમેશાં બેલાય છે. વા+મયમવમયમૂત્રશાસ્ત્ર અહીં માત્ર પ્રત્યય છે.
॥ ४ ॥ ततो हश्चतुर्थः १।३।३ पदान्तस्थात्ततीयात्परस्य हस्य पूर्वतृतीयस्ववर्यश्चतुर्थी વા સ્થતિ !
વાઘ િ વારિ તત–હિત તદ્ધિતમ્ | तहितम् ।
પદાન્તમાં રહેલાં વર્ગના ત્રીજા અક્ષરથી પર ટૂ વ્યંજનથી શરૂ થતે શબ્દ આવે તે પૂર્વ ત્રીજા અક્ષરને મળતું આવે એ વર્ગને ચે અક્ષર વિક૯પે થાય છે. જેમકે રાજ હરિ – વાન્ હરિ – વાગ્દરિ ના થાય તે વાગૂ હરિઃ
तत् हितम् तद्धितम् विपे तहितम् ।
