________________
५२६
हेमलघु प्रक्रिया व्याकरणे
छे. पञ्च मानं यस्य वर्गस्य पश्च+अत्-पश्चत् अथवा पञ्च+कपचकः- पञ्चत् वा पश्चक = पांय पांथा वर्ग दश मानं यस्य वर्गस्य - दश+अत्-दशत् अथवा दश+क - दशकः - दशत् वा दशक= દસ દસના વ.
॥ ७६ ॥ तमर्हति ६ |४|१७७
द्वितीयान्तादत्यर्थे इकणादयः स्युः । विषमर्हति -
वैषिकः ।
દ્વિતીયાંત નામને અદ્ભુત અમાં યથાક્ત પ્રત્યય થાય છે. इकण्- वेषम् अर्हति - वेष + इकण् वैषिकः = वेषने योग्य.
(A) छेदादे नित्यम् ६ । ४ । १८२ । नित्यं छेदमर्हति - छैदिकः ।
द्वितीया विभतिवाजा छेद वगेरे नामाने 'नित्यम् अर्हति નિત્યચેાગ્ય છે’ અર્થમાં જેમ આગળ પ્રત્યયેા કહેલા છે તેમ પ્રત્યયા થાય છે.
छेदं नित्यम् अर्हति - छेद + इकणू - छेदिकः = छेडने नित्य योग्यનિત્ય છેઢવા ચેાગ્ય.
(B) विरागाद् विरङ्गश्च ६ । ४ । १८३ । विरागस्य विरङ्गादेशे वैरङ्गिकः ।
દ્વિતીયા વિભક્તિવાળા વિધાન શબ્દને નિત્યચેાગ્ય છે અમાં જેમ કહેલા છે તેમ પ્રત્યયેા થાય છે. જ્યારે પ્રત્યય मागे त्यारे विराग शण्डनु विरङ्ग ३५ जनावी हेवु.
