________________
३२८
हैमलघुप्रक्रियाव्याकरणे અવધિ-મરા-સીમા-હદ અથવા અભિવિધિ. અભિવિધિસીમા-હ. જે નામ હદસૂચક હેય તેના અર્થને પણ અભિવિધિમાં સમાવેશ છે. આ સાથે જોડાયેલા આ બને અર્થના સૂચક ગૌણ નામને પંચમી વિભક્તિ લાગે છે.
મર્યાદા-આ રઘુના પૃ મેવા-સુજ્ઞ દેશ સુધી મેઘ વરસ્ય. આ પ્રયોગમાં સુગ્ર દેશમાં મેઘ વરસ્યાની હકીક્ત સૂચવાતી નથી. પંચમી વિભક્તિ છે.
॥ ३४ ॥ पर्यपाभ्यां वर्षे २।२७१
आभ्यां युक्ताद्वर्जनीयात्पश्चमी स्यात् । परि साकेतात् अप साकेतादृष्टो मेघः।
વજર્ય અર્થવાળા પર અને ૪ શબ્દથી યુક્ત એવા ગૌણ નામને પંચમી વિભકિત લગાડવી.
gf સતા7 પૃeટો મેઘઃ-સાકેત નગરી સુધી વરસાદ વરસ્યો છે. સાતાર્ પૃષ્ટો મેઘ-સાકેત નગરી છેડીને બીજે ઠેકાણે વરસાદ વરસ્યો છે. ॥ ३५ ॥ प्रतिनिधिप्रतिदाने प्रतिना २।२७२
प्रतिनिधिमुख्यसदृशोऽर्थः, प्रतिदान गृहीतस्य विशोधनम् , ते यतः स्यातां ततः प्रतिना योगे पञ्चमी स्यात् ।