________________
२९६
प्रक्रिया व्याकरणे
સમાસવાળા તથા આદિમાં -પૂર્વપદમાં સહિત, સહિત, સહક રાજ, વામ, રુક્ષ્મળ શબ્દો હાય એવા સમાસવાળા શબ્દને સ્ત્રીલિ’ગમાં વાપરતાં ઝ પ્રત્યય લાગે છે.
૩૫માન–મ+હ+5=રોઃ-૨'ભાના ઊર્દુની જેવા ઊરુવાળી સ્ત્રી. સહિત+5+ઝસહિતે ૪ઃ=ખને ઊરુ સાથે હેાય એવી સ્ત્રી. આ પ્રયાગામાં પૂર્વપદમાં સહિત વગેરે શબ્દ છે. પીન + ઝઃ-પીને-પુષ્ટ ઊરુવાળી સ્ત્રી.-અહી પીત્ત શબ્દ ઉપમાનવાચી નથી પણ ગુણવાચી શબ્દ છે તેથી ૐ ન લાગ્યા.
..
(A) સર+ફૂં=ની-નારી. (1) g+ફૂં=નારી–નારી. (C) સહિ+ર્દૂ સન્ની-સખી–બહેનપણી. (D) સલ ્=સહી–સખી. (E) પશુ+=૫T:—પાંગળી સ્ત્રી. (-) શ્વભ્રુ.-*:-સાસુ. આ છ પ્રયાગેા નારી-સણી-પદૃ:-ધ રૂપ સૂત્ર ૨/૪/૭૬ દ્વારા નારી અને સઘી શબ્દોમાં નારીજાતિ સૂચક ૢ લાગેલ છે અને પર્દૂ તથા શ્વશુ શબ્દોમાં નારીજાતિ સૂચક ૬ લાગેલ છે તેથી A,, -,D E અને F એ પ્રયાગા સિદ્ધ થયા.
॥ ૨ ॥ ચૂનન્તિઃ ૨/૪/૭૭ ॥૨૬॥
स्त्रियाम् । युवतिः । “अनार्षे वृद्धेऽणि बहुस्वरगुरूपान्त्यस्यान्तस्य यः ।" कारीषगन्ध्या । दवदत्य इत्यादि ।
युवन् શબ્દને સ્ત્રીલિંગમાં વાપરતાં તિ પ્રત્યય
મુખ્ય એવા લગાડવાના છે.
