Jawahir Vyakhyan Sangraha Part 01 - Anathimuni and Sudarshan Charitra

SR No.: 023361
Original Sutra Author: N/A
Author: Jawahirlal Maharaj
Publisher: Mahavir Jain Gyanoday Society
Publication Year: 1937
Total Pages: 736
Language: Gujarati
Classification: Book_Gujarati
File Size: 20 MB

Page 595

૫૫૪]
શ્રી જવાહિર વ્યાખ્યાન સંગ્રહ
[ આ
આધાર રાખે છે. આ વિષે કોઈના ઉપર કોઈ પ્રકારની બળજબરી કરવી ઉચિત નથી. પ્રત્યેક વ્યક્તિ સ્વતંત્રરૂપે આ વિષે વિચાર કરી શકે છે. આ પ્રાર્થનામાં કહ્યું છે કે –
શ્રી જિનરાજ સુપાર્શ્વ, પૂરો આશ હમારી અર્થાત–હે ! પ્રભો ! અમારી આશા પૂર્ણ કરે. શું પરમાત્મા આશા પૂરી કરે છે? આ વિષયની ચર્ચા અત્રે કરતા નથી પણ અત્યારે એ વિષે કેવળ એટલું જ કહું છું કે, પ્રત્યેક વસ્તુને સ્વાદ્દવાદની દષ્ટિએ જુઓ. ચાદ્દવાદની દૃષ્ટિએ જોવાથી જ પ્રત્યેક વસ્તુ બરાબર જોઈ શકાય છે. નહિ તે કઈ પણુ વસ્તુ બરાબર જાણે કે જોઈ શકાતી નથી. પરમાત્માના કત્વ વિષે પણ એમ જ સમજો અને જુઓ કે, પરમાત્મા આશા કેવી રીતે પૂર્ણ કરે છે !
પરમાત્મા પૂર્ણ છે. જે અપૂર્ણ છે તે જ પરમાત્માની પાસે આશા પૂરી કરવાની પ્રાર્થના કરે છે પરંતુ પહેલાં એ જોઈ લેવું જોઈએ કે, આપણું આશા શી છે? પોતાની ઈ છાનુસાર વસ્તુની પ્રાપ્તિ થવી એ જ આશાની પૂર્તિ થઈ ગણાય છે પરંતુ પરમાત્મા પાસે એવી આશાની પૂર્તિ કરાવવી ઠીક છે કે નહિ તેને પહેલાં વિચાર કરે. કેઈ સાંસારિક આશા પૂરી કરવા માટે પરમાત્માની પ્રાર્થના કરવી ઠીક છે કે નહિ તેનો પણ વિચાર કરો. માને કે, કઈ માણસ પરમાત્મા પાસે પુત્ર વિષયક આશા પૂરી કરાવવા ચાહે છે પણ તે માણસ પરમાત્મા પાસેથી આ આશા વિવાહ કર્યા બાદ પૂરી કરાવવા ચાહે છે કે પહેલાં જે તે વિવાહ કર્યા પહેલાં જ પુત્ર વિષયકં આશા પૂરી કરાવવા ચાહતો હોય તે તો તે મૂર્ખ જ કહેવાશે. એટલા માટે પુત્રની પ્રાપ્તિ માટે સર્વપ્રથમ તે વિવાહ કરશે અને વિવાહ કર્યા બાદ પુત્રવિષયક તેની આશા પૂરી ન થાય તે પરમાત્મા પાસે પુત્રવિષયક લાલસા પૂરી કરવા માટે પ્રાર્થના કરશે. આવી પ્રાર્થના કરનાર માણસ શું પરમાત્માને ઓળખી શકયો છે? શું આવી આશા પરમાત્મા પાસે પૂરી કરાવવી યોગ્ય છે? આ પ્રકારની આશા તે જીવ અનાદિ કાળથી કરતો આવ્યો છે પણ આવી આશા કરવાથી આત્મા અને પરમાત્માને સંબંધ બાંધી શકાતું નથી. આ તો મેહજનિત વ્યવહાર છે.
આ ઉપરથી કદાચ તમે એ પ્રશ્ન કરશે કે, ત્યારે અમારે પરમાત્મા પાસે કઈ આશાની પૂર્તિ કરાવવા માટે પ્રાર્થના કરવી જોઈએ ? આ પ્રશ્નના ઉત્તરમાં ભક્તજનો કહે છે કે –
મમ હૃદય ભવન પ્રભુ તેરા, તહેં આય બસે બહુ ચોરા;
અતિ કઠિન કરહિં બલ જેરા, માન હિં નહીં વિનય નિહોરા. - “હેપ્રભો ! મારી આશા એવી છે કે જે આશાને તારા સિવાય બીજો કોઈ પૂરી કરી શકે એમ નથી. એટલા માટે હું તારા શરણે આવ્યો છું. મારી આશાને તું જ પૂરી કરી શકે એમ છે. પુત્રની આશા તે સ્ત્રી પણ પૂરી કરી શકે છે એટલા માટે એવી આશા તારી પાસે શા માટે કરું? હું તે તારી પાસે એવી આશા કરું છું કે જે આશાને બીજે કઈ પૂરી કરી શકે એમ નથી. મેં તારું સ્વરૂપ જાણી તને મારા હૃદયમંદિરમાં વસાવ્યા છે અને મારા હૃદયને હું તારું મંદિર સમજવા લાગ્યો છું પણ જ્યારે મેં મારું હૃદય તપાસ્યું ત્યારે મને ઘણું જ દુઃખ થયું. મેં જોયું કે, મારા હૃદયમાં અનેક ચોર ઘુસી બેસી ગયા છે. તેઓને બહાર કાઢવા બહુ જ મુશ્કેલ જણાય છે કારણ કે તેઓ મારો વિનય પણ માનતા નથી તેમ મારી આજ્ઞા પણ માનતા નથી.”