________________
જૈનધના સરળ પરિચય
૨. આલિયહિક મિથ્યાત્વ એટલે કે મિથ્યાધમ ઉપર દુરાગ્રહભરી આસ્થા. ભલે માનેલા અસવજ્ઞના ધમ માટે યુક્તિ ન જડે, તેમ ભલે સરાગી દેવના ધમ લીધેા હોય, પરંતુ એ જ સાચા ધમ છે, માકી બધા ધર્મ ખાટા છે એવા કદાગ્રહ તે આભિગહિક મિથ્યાત્વ.
•
૩. અનભિગ્રહિક મિથ્યાત્વ એટલે કે મિથ્યાધમ'માં જો કે સાચેઢા હાય, પરંતુ એને અભિગ્રહ અર્થાત્ હઠાગ્રહ ન હાય; સમજતા હાય કે શાસ્ત્ર ઘણાં મતિ થાડલી સાચું શું છે એ ચેાસ થઇ શકતુ નથી, માટે આગ્રહ રાખ્યા વિના દેવ-ગુરૂ ધર્મની સેવા-ઉપાસનામાં રહેવા દે. આ મિથ્યાત્વ ભદ્રક-મધ્યસ્થ મિથ્યાદ્દેશની હવાને હાય છે.
૪. આભિનિવેશિક મિથ્યાત્વ એટલે વીતરાગ સર્વજ્ઞના ધમ પામ્યા છતાં એમાંની કાક વાત ન માનતાં એનાથી ઉલ્ટી વાતનેા અભિનિવેશ-દુરાગ્રહ રાખે,
૫. સાંશયિક મિથ્યાત્વ એટલે સર્વજ્ઞ પ્રભુએ કહેલ તત્ત્વ પર શ’કા-કુશ’કા.
મિથ્યાત્વ એ આત્માના મેાટામાં માટે શત્રુ છે; કેમકે જો મૂળમાં તત્ત્વ, મેાક્ષમાગ, અને દેવ-ગુરુ-ધમ પર આસ્થા જ નથી, તે હિંસાદિ પાપમાં અને ઇન્દ્રિયાના વિષયામાં તીવ્ર આસક્તિ રહે છે; એથી સદ્ધર્મથી દૂર રહેવાનું થાય છે. પાપે અને વિષયાના આવેશ રાખીને અન તવાર ત્યાગતપસ્યાદિ જીવે કર્યા છતાં એ નિષ્ફળ ગયા. માટે એ આવેશના કારણભૂત મિથ્યાત્વને દૂર કરવા જેવુ છે.