________________
૧૩૨
જૈનધર્મને સરળ પરિચય - આ ચૌદ નિયમ સાથે બહારના ઉપયોગમાં આવતી -કેટલીક વસ્તુને નિયમ થાય છે. દા. ત. “પૃથ્વીકાયમાં માટી, -સાબૂ સોડા, ખાસ અમુક પ્રમાણથી વધુ નહિ વાપરૂં. એમ અપકાયમાં ૧-૨-૪ બાલટીથી વધુ પાણી, અગ્નિકાયમાં ૧-૨-૩ ચૂલાથી અધિકમાં બનેલ આજની વસ્તુ, વાયુકાર્યમાં ૧-૨-૩ હિંચકા-પંખાથી અધિક, અને વનસ્પતિકાયમાં લેપ વગેરે માટે કે ખાવામાં ભાજી વગેરે, અમુકથી વધુ નહિ વાપરૂં.
ત્રસકાયા-નિરપરાધી હાલતા ચાલતા જીવને જાણ જઈને નિરપેક્ષપણે મારીશ નહિ...
અસિમાં ચાકુ, કાતર, સૂડી, સેય વગેરે, મસીમાં ખડ્યિા લેખન વગેરે, અને કૃષિમાં કેશ, કુહાડા, પાવડા, ખોદવાનું વગેરે. એમાં અમુકથી...વધુ નહિ વાપરૂં.
રાત્રિ માટે સાંજના નિયમ સંકેલી (અર્થાત્ આટઆટલું રાખેલું, આટઆટલું વાપર્યું એમ તપાસી) લઈ નવા નિયમ ધારી લેવાના. દિવસ કરતાં રાત્રિના નિયમમાં વધારે સંકેચ થવાથી વધુ લાભ મળે છે.
બીજા નિયમો. આખો દિવસ “મુઠ્ઠિસહિય' પચ્ચક્ખાણ ચાલુ રાખી શકાય. એમાં “મુઠ્ઠિ વાળી નવકાર ન ગણાય ત્યાં સુધી ચારે આહારને ત્યાગ એવું પશ્ચ૦ કરાય છે. એ ચાલુ રાખવાથી, અર્થાત્ એ સવારે લીધું, કંઈ ખાવા પીવાના પ્રસંગે પાયું, પાછું વાપરી ઊડ્યા પછી લીધું, તે ફરી પાણી પીવા પ્રસંગે