________________
૧૮ મેક્ષ-માર્ગ
ધર્મ પણ બધાને પહેલવહેલો સર્વજ્ઞકથિત શુદ્ધ ધર્મ અર્થાત્ સમ્યગદર્શન–જ્ઞાન–ચારિત્રરૂપ સાચે મોક્ષમાર્ગ મળી જ જાય છે એવું નથી બનતું. છતાં આ મોક્ષમાર્ગ તરફ લઈ જાય એવા ગુણો મળે છે. એને માર્ગાનુસારી જીવન કહે છે. અશુદ્ધ ધર્મ પામ્યું હોય, અર્થાત અ-સર્વરે કહેલ મિથ્યા ધર્મ મળે હોય, છતાં જો એ આત્મવાદી ધર્મ હેય, અને એમાં મોક્ષવસ્તુ માનેલી હોય, તે ચરમાવત અને સહજમળ-હાસનાં કારણે આત્મા અને મોક્ષ ઉપર રુચિ તથા ધર્મશ્રદ્ધા થવાની. માત્ર, એ ધમ અ-સર્વજ્ઞકથિત હાઈને, એમાં આત્માનું સ્યાદવાદસિદ્ધાન્તાનુસાર
પરિણામી નિત્ય” યથાર્થ સ્વરૂપ કહેલું નહિ મળે; તેમ મેક્ષનું વાસ્તવિક સ્વરૂપ નહિ મળે. છતાં સંસારથી છૂટવા રૂપી મોક્ષની વાત મળે, એના પર શ્રદ્ધા થાય એટલે માર્ગીનુસારી જીવનના ગુણે આચરણમાં આવે.
૧. માર્ગાનુસારી જીવન મેક્ષને માર્ગ એક જ સમ્યગદર્શન, સમ્યકજ્ઞાન, સમ્યફ ચારિત્ર અને સમ્યકત ૫. એ માર્ગ પ્રત્યે અનુસરણ કરાવે, એના માટે એગ્ય બનાવે તેવું જીવન એ માર્ગાનુસારી જીવન.
શા એના ૭૫ ગુણે કહ્યા છે. એને સરળતાથી યાદ રાખવા માટે અહીં એને આ પ્રમાણે ચાર વિભાગમાં વહેંચીશું -(૧) જીવનમાં ૧૧ કર્તવ્ય (૨) તજવા ગ્ય ૮ દેષ; (૩) ગ્રહણ કરવા યોગ્ય ૮ ગુણ; અને (૪) ૮ સાધનાઓ.
