________________
કેટલીક જગ્યાએ સંસ્કૃત-પ્રાકૃત ભાષાના જ્ઞાનથી વચિત એવા શિક્ષકના જ ઉરચારે અશુદ્ધ હેય છે.
સ્કૂલના શિક્ષણનું સ્તર પણ દિન પ્રતિદિન ઘણું નીચે ઊતરી રહ્યું છે. તેથી મોટા ભાગના બાળકે જોડાક્ષરને સાચી રીતે ઓળખી લખી, બેલી કે વાંચી શક્તા નથી.
પુસ્તકે પણ અનેક પ્રકારનાં છપાય છે. તેમાંથી ભણનારને કયું પુસ્તક અનુકૂળ આવે એને વિચાર કરતાં મોટા ભાગનાં પુસ્તકમાં કઈને કઈ મુસીબતે જણાય છે. દા. ત. કેટલાંક પુસ્તકમાં ઘણું વધુ પડતાં અવગ્રહ ચિહ્નો મૂકવામાં આવ્યા હોય છે. જેને નાના બાળકે તે ડગલાને જ સમજી લેતા હોય છે.
અડધી ગાથાના અંતે જે આવી ઊભી લીટી કરાય છે તે મુદ્રણદોષના કારણે ઘણીવાર અક્ષરની એકદમ નજીક આવી જતી હોય છે. જેને બાળકે કાના તરીકે સમજી લેતા હોય છે.
કેટલાંક પુસ્તકમાં કાગળની વધુ પડતી કરકસર કરવા માટે છાપકામ ઘણું ગીચોગીચ કરવામાં આવ્યું હોય છે. નાના બાળકને આવું ગીચ લખાણ જરા પણ માફક આવતું નથી. તેઓને તે છૂટું છૂટું લખાણ જ વિશેષ માફક આવતું હોય છે.
અતિચાર જેવા સૂત્રમાં ઘણુવાર પેરેગ્રાફ જ હતા નથી, જ્યાં હોય છે ત્યાં પણ અપૂરતા હોય છે. 10]
