________________
ભા વા થ અ થ વા મને દશા
મારે કોઈની મદદની જરૂર નથી, હું એકલો જ-જાતે જ-કેવળ સ્વાશ્રયીપણે જ મારી પ્રતિજ્ઞાનું પાલન કરીશ, અને તેને પાર પામીશ, તેના પરિણામ સુધી પહોંચીશ.
તેમ જ, આજથી માંડીને કે ગણ દિવસે– અરે ! કોઈ પણ ક્ષણે મને પૂછવામાં આવે કે
તમે શું કરો છો ? ” . ત્યારે પણ હું જવાબ આપી શકું કે –
અત્યારે પણ સંભવ પ્રમાણે ઉપરની નવેય ક્રિયાઓમાં લાગેલે છું.”
ડીવાર પછી પણ મને પૂછવામાં આવે કે– “ તમે શું કરો છો ? ” ત્યારે પણ એજ જવાબ હાય.
પરંતુ જે હું કોઈ પણ ક્ષણે પ્રમત્ત બનેલો હોઉં, તો મારાથી તે પ્રસંગે વર્તમાનકાળમાં જવાબ ન જ આપી શકાય. કારણ કે-તે વખતે મારી તે ક્રિયાઓ ચાલુ નથી. તે વખતે તો મારે નીચે પ્રમાણે જ જવાબ આપવો જોઈએ.
હું એ નવેય ક્રિયાઓમાં લાગેલો હતે. અથવા હવે લાગુ છું, અથૉત્ લાગીશ.” એવો જવાબ આપવો પડે.
પરંતુ વર્તમાનકાળને પ્રયોગ કરીને હું એ પણ સૂચવવા ઈચ્છું છું કે–ભૂતકાળ કે ભવિષ્યકાળને લગતા જવાબને સંભવ જ રહેવા દીધા વિના, એ વખતે મને પૂછવામાં આવે તે–વર્તમાન–કાળે પણ મારી પ્રવૃત્તિ ચાલતી જ
