________________
તે યા રી
આ વાત સાંભળી રાજગૃહના રાજકુમાર શ્રેણકે ઉજજયનીના રાજકુમાર પ્રદ્યોતની સામે નજર કરી. બન્ને આશ્ચર્યમાં ગરકાવ થયા હતા !શ્રેણકે પૂછયું–
શું આપ પ્રસન્નમુખકુમારશ્રી ! ચકવર્તિ થવાની બિલકુલ ઈચ્છા જ નથી રાખતા? તે પછી આપ આપના જીવનમાં શો પુરુષાર્થ કરીને અનેક શુભ કાર્યસૂચક લક્ષણે, ગુણો અને સામર્થ્યને ઉપગ કરવા ધારો છો ? અથવા શું એ ગુણે એમ ને એમ વ્યર્થ ગુમાવવા ધાર્યા છે? જે આપ મહાન સમ્રા બનવા ન ચાહતા હો, તો કઈ કળા, વિજ્ઞાન, સાહિત્ય વિગેરેમાં કંઈ ને કંઈ અપૂર્વ પ્રગતિ કરે. અને પૂર્વ પુરુષોએ સ્થાપેલી આ વ્યવહાર મર્યાદાએમાં અને તેના કેઈ પણ અંગપ્રત્યંગમાં પ્રગતિ કરી નવું તેજના પ્રકાશ–ને વિકાસ લાવે. આપને કંઈ પણ દુર્ઘટ હોય એમ અમને તે ભાસતું જ નથી.”
પ્રિય મિત્ર શ્રેણિક ! કળા અને વિજ્ઞાનના સર્વ અંગે પ્રજાજનેની જરૂરીઆત અને યોગ્ય રુચિ પ્રમાણે અત્યારે ખીલી રહ્યાં છે. અનેક મહાનુભાવોએ પિતાના જીવન સર્વસ્વને પ્રવાહ તે તે દિશામાં વહેવડાવી દીધું છે. હું ચોક્કસ ખાત્રીપૂર્વક કહું છું કે–અત્યારને આ શાંત છતાં જુસ્સાદાર ઉત્સાહને પ્રવાહ નજીકનાજ ભવિષ્યમાં અનેક મહાન મહાન કળાકવિદો, શાસ્ત્રપ્રણેતાઓ, ધુરંધર ધર્મો
