________________
કરેમિ ભંતે !- 2
વાક્ય ઉચ્ચારે છે. એટલે કે—દેશ આરાધક એવા તેઓને “સવં” અને “કરંતં પં” ઈત્યાદિ શબ્દનો ઉચ્ચાર કરવાની આવશ્યકતા જ રહેતી નથી. અને “જીવારપં” ને બદલે * નિયમં તથા “ તિવિહે ” ને બદલે “દુવિહં” ઉચ્ચારે છે.
આ મહાસૂત્ર શાશ્વત્ છે, સર્વ તીર્થ કરે મહાભિનિકમણ વખતે તેને ઉચ્ચાર કરે છે. પ્રથમ તીર્થપતિએ તેને ઉચ્ચાર કર્યો છે. અંતિમ તીર્થપતિ મહાવીર દેવે તેને ઉચ્ચાર કર્યો છે. ભગવળેિ એવા અમે સર્વ શ્રમણાએ ઉચ્ચાર કર્યો છે. હવે પછીના અન્ય શ્રમ અને શ્રમણોપાસકે પણ તેને ઉચ્ચાર કરશે.
તીર્થકર ભગવંતનું વ્યક્તિગત એ પ્રતિજ્ઞાવાક્ય સમુ. દાયનું થયું છે, તેમાંથી દ્વાદશાંગી શ્રુતનું ઉત્થાન થયું છે; અને તે દ્વાદશાંગીમાં આદિ બીજ તરીકે પ્રતિષ્ઠિત છે.
“૩ાને વા વિમે વા ધુરુ વા”
એ અર્થત્રિપદી યદ્યપિ દ્વાદશાંગીનું બીજ છે, પરંતુ તે માત્ર પદાર્થવિજ્ઞાનની દષ્ટિથી—નહીં કે જીવન-કર્તવ્યની દષ્ટિથી—છે.
પદાથે વિજ્ઞાનનું પ્રયોજન શું? સામાયિક ધર્મનું આરાધન. સામાયિક ધર્મના આરાધનનું પ્રયોજન શું ? મેક્ષ. આ રીતે પરિણામે સામાયિક સૂત્ર જ સકળ દ્વાદશાંગીનું મુખ્ય બજક છે. અર્થાત્રપદી સમ્યજ્ઞાનમય છે. ત્યારે સામાયિક સૂત્ર સમ્યક્રચારિત્ર એટલે રત્નત્રયાત્મક છે.
૨૧૦
