________________
૧૩
કરવું જોઈએ. ને તેવી વ્યક્તિ જ જૈન દર્શન, શાસ્ત્ર, અને ધર્મ, તથા વ્યવસ્થા વિષે અભિપ્રાય આપે કે ઉપદેશ આપે તે જ તે વ્યાજબી ગણાય. આવશ્યક સૂત્ર જૈન આગમોનું પ્રવેશદ્વાર છે. એ વાત તદન ખરી લાગે છે. જેને દૃષ્ટિ પ્રાપ્ત થયા વિના જૈન આગમનું હાર્દ પામવું ઘણું મુશ્કેલ છે. અને ઇતર સાહિત્યની દૃષ્ટિથી તેનું અવલોકન કરવા જતાં તે જગત્કલ્યાણીની પવિત્ર વાણીને અન્યાય થવા સંભવ છે.
૧૧. આ ભાગમાં ભગવાન મહાવીરદેવના જીવન પ્રસંગે સાથે કરેમિ ભંતે ! સૂત્રનો સંબંધ સમજાવી જૈન ધર્મ અને દર્શનનું ઉત્થાન કેવી રીતે છે? તે સમજાવવામાં આવેલ છે. હવે પછીના ભાગોના વિષયોની રૂપરેખા અહીં આપીએ છીએ. જેમ જેમ સંજોગો મળતા. જશે, તેમ તેમ તે લખાતા જશે. પરંતુ કદાચ લખી ન શકાય તે. તેની ટુંક રૂપરેખા જાણવાથી કદાચ વાચકોને સંતોષ થાય
ભાગ ૨ –ભગવાન મહાવીરદેવના અનંત સામર્થ્ય યુક્ત આત્મ પ્રકાશમાં પરિણત થયેલા સામાયિક ભાવને પ્રકાશ તેમણે બાકીના ૩૦ વર્ષ સુધી ઉપદેશ આપી જગતમાં ફેલાવ્યો. જગત એટલે મહાવીર દેવની વ્યકિત શિવાયની વ્યક્તિઓના આત્માઓ જેટલા પ્રમાણમાં તે જીલી શક્યા. ભગવાન મહાવીર દેવ નિર્વાણ પામ્યા પછી તુર્તજ કઈ મતિમાન મહાત્મા પિતાની સૂક્ષ્મ દૃષ્ટિથી તે પ્રકાશની જગમાં રહી ગયેલી અસરને એકઠી કરે અને તે સમગ્ર એકત્ર થયેલ પ્રકાશના બળનું–પાવરનું પુરેપુરું માપ કાઢે. ત્યારે તે બળનું પ્રમાણ કેટલું થાય?
અર્થાત ભગવાન મહાવીરદેવે શી રીતે પ્રકાશ ફેલાવ્યો અને તેની કેટલી અસર સ્થાયિ રૂપે જગત જીલી શક્યું ? આ બે પ્રશ્નોને નિર્ણય કર્યા પછી તે પાવર ધીમે ધીમે કેવા સંજોગોથી ઘટતો ગયે ? તેના ઉપર કઈ કઈ ઐતિહાસિક અસરે થઈ ? તે અસરમાંથી પસાર થવા છતાં હાલ એ સ્વાભાવિક પાવર કેટલે ટકી રહ્યો છે તે વિચારવાનું રહે છે. [ ધર્મના અનુયાયિઓની સંખ્યા નાની હોય કે મેટી હોય, તેના ઉપર