________________
! રે ત્રિભં તે !-સ્ ત્ર
તા દુનિયામાંના કોઈ પણ પ્રયત્ને, નુકશાન થતું અટકે તેમ કરવાની અગ્રેસરની ફરજ છે. અને તેથી જ તેમને તે જાતના અધિકાર છે. એ અધિકાર અને ફરજ બજાવવામાં જ લાકવ્યવહારની રક્ષા અને જનસમુહનું કલ્યાણ સમાયેલુ છે. પરંતુ જો ઉપેક્ષા કરવામાં આવે, તે જરૂર અગ્રેસરા જ નહીં પણ લેાકવ્યવહારબદ્ધ પ્રત્યેકવ્યક્તિ, જનસમુહનું અકલ્યાણ કરવામાં ભાગીદાર બને છે. એમ સમજવું જોઈ એ. ”
ત્યારે શું આ રીતે શ્રી વધુ માનકુમારને પણ લોકસમુહે . ત્યાગ જ કરવા જોઈએ ? લોકવ્યવહારના કયા નિયમને તે અનુસરે છે ? ”
“ નહીં તેમ ન બનવું જોઈ એ. ”
66
» ? કારણ
66
''
કારણ એજ કે—ઉપર જે વાત કરી, તે વિઘાતક વ્યક્તિની છે. પર ંતુ આવા પુરુષોની પ્રવૃત્તિ માર્ગદર્શક હોય છે. એટલું જ નહીં પણ લેાકવ્યવહારને સાધક હોય છે. વિધાતક અને સાધક, એ અન્ને સામસામી બાજુની પરિસ્થિતિ છે. તે બન્ને વચ્ચે આકાશ-પાતાળ જેટલું અંતર હોય છે. તેથી સાધક લોકસમુહના કલ્યાણકર હાઈ પૂજ્ય બને છે.
“ મને તેા હજી એમ જ લાગે છે કે—આવા આવા આધ્યાત્મિક જીવન જીવનારાઓની પ્રવૃત્તિએ લેકવ્યવ
૮૪
