________________
વિવિધ શરીરધારક આત્મા
૧૧૯ બહુરૂપીઓ જેવી રીતે અનેક વેને ધારણ કરીને લોકેમાં બહુરૂપે દર્શાવે છે, તેવી રીતે આ આત્મા વિશ્વમાં બહુ પ્રકારે શરીર ધારણ કરીને ભ્રમણ કરે છે. એક સ્કૂલ શરીરને છોડે છે, તે બીજુ શરીર ધારણ કરે છે. તેને પણ છોડે છે તે ત્રીજુ ધારણ કરે છે. આ રીતે શરીરથી લેમૂક કરીને આ સંસારરૂપી નાટકશાળામાં જીવ, ભિન્ન-ભિન્ન રૂપે જોવામાં આવે છે.
પિતાનું મહત્વપૂર્ણ સ્વરૂપ નહિં સમજવાથી જ આ આત્મા, નાહક શરીર દ્વારા કષ્ટ પામી રહ્યો છે, એ મહા દુઃખની વાત છે. આ શરીર નાશવંત છે. આત્મા અવિનશ્વર છે. શરીર તે જડરૂપે છે. આત્મા ચેતનરૂપ છે.
અગ્નિ, પથ્થર, અસ્ત્ર, શસ્ત્રાદિકના આઘાતથી આ દારિક શરીર બગડે છે, અને નષ્ટ પણ થાય છે. પરંતુ તેજસ અને કાર્મણ શરીર તે તેવા કેઈપણ પ્રકારના આઘાતથી નાશ થતાં નથી. આ બન્ને શરીર તે ધ્યાનાગ્નિથી જ બળે છે. એ રીતે બન્નેના સંબંધને સદાના માટે આત્માથી વિયાગ થવા વડે જ આત્માની વાસ્તવિક મુક્તિ થાય છે. કામણ શરીરથી બની રહેલા સંબંધના કારણે જ બાકીનાં શરીરથી જીવને વિટાઈ રહી દુઃખની પરંપરા ભેગવવી પડે છે.
જે વૃક્ષનું મૂળીયું અધિક ફેલાયેલું રહે છે, તેના નાશનું કારણ પિતે જ બને છે. તેવી રીતે તૈજસ અને કાર્મણ શરીરને ફેલાવજ આ આત્માના અહિતનું કારણ