________________
આત્મવિજ્ઞાન
જીવે કંઈ અહી પહેલ વહેલા જ જન્મ લીધા નથી. આની પહેલાં પણ અનેક જન્મ, જીવના થઈ ચૂકા છે. અને હવે પછી પણ અનેક જન્મ થશે. આ રીતે શરીરથી ભિન્ન પરàકાનુયાયી ચેતનતત્ત્વ સિદ્ધ થાય છે. એટલે કે ચૈતન્યનુ અસ્તિત્વ શાશ્વત છે.
આ ઉપરથી સ્પષ્ટ સમજી શકાય છે કે આત્મા છે, આત્મા શાશ્વત છે, આત્માને પુનર્જન્મ પણ છે. એ પુનઃજન્મના હિસાબે દરેક જીવનું સંસારમાં વારંવાર જન્મમરણ થયા જ કરે છે. જીવની આવી સ્થિતિ અનાદિકાળથી ચાલ્યા કરે છે.
૯૬