________________
દ્વાન. પ્રકરણ ૩
તે ત્રણ ગુણવ્રત સંબંધી વિચાર કરે છે. અણુવ્રતામાં કરેલી પાપત્યાગની મર્યાદાને જે વધારે છે તેને ગુણવ્રત કહે છે. ( ત્રણ ગુણુવ્રત ધારણ કરવાથી ઉપરાક્ત પાંચ અણુવ્રતનુ સંરક્ષણ થઈ શકે છે. )
૨૨૭
તેનેા ભાવ વિકલ્પેાથી રક્ષા કરી
એવા છે
પહેલુ ગુણવ્રત દિશા પરિણામ વ્રત છે. કે સમસ્ત ભૂમડળમાં પ્રસરીને થતા પાપરૂપ શકાય. આથી ગૃહસ્થ શ્રાવક આરંભ કાર્ય માટે પ્રતિજ્ઞા કરે છે કે જન્મપ ત હું પૂર્વ પશ્ચિમ, ઉત્તર દક્ષિણુ, ઉપર નીચે, અને ચાર વિદિશા એમ દશ દિશાએમાં બાંધેલી મર્યાદાથી અધિક દૂર નહિ જઉં. આ દિવ્રત ધારણ કરવાથી તેને હવે જેટલે અસયમ છે તે અસયમ સમસ્ત ભૂમંડલ પર ન જતાં માત્ર મર્યાદિત ક્ષેત્રમાં રહે છે. આ રીતે પાંચ અણુવ્રતનું મૂળ આ વ્રતથી વૃદ્ધિંગત થાય છે.
સતાષના સુંદર ભાવે અને કષાયની મદતાના પરિણામે તેને દિશાએની મર્યાદા બાંધવા માટે પ્રેરણા કરી છે. એ પેાતે એટલેા સંતુષ્ટ અને દૃઢપ્રતિજ્ઞ છે કે લેાલનુ નિમિત્ત મળવા છતાં તે પ્રતિજ્ઞાનું ઊલ્લધન કરતા નથી, તેમજ તે વ્રતના પાંચ મુખ્ય અતિચારેાથી પણ પેાતાનું રક્ષણ કરે છે.
આ પ્રમાણે આ જ્ઞાતી કયારેય પણ કાયને એવા આધીન થતા નથી કે તે અથ તથા કામને માટે મર્યાદાનું ઉલ્લંધન કરે. મુનિદર્શન આદિ ધર્મકાર્યો કરવા માટે આ મર્યાદા હોતી નથી.
શ્રાવક વ્યવહારમાને આત્માનુભવના પથ
દિગ્વિરત્તિના વિકલ્પેા કરતા આ નાની પણ બંધનું કારણુ સમજે છે અને શુદ્ધનય દ્વારા પર વિચરવા ઈચ્છા રાખે છે.
સાતમું દેશાવકાશિક વ્રત
આજે જ્ઞાની આત્મા પાંચમા ગુણુસ્થાનવર્તી બીજ વ્રતપ્રતિમાના બીજા ગુણુવ્રત સંબંધી મનન કરે છે. દિગ્ગત પછી દેવિરત ગુણુવ્રત છે.