________________
પ્રતિક્રમણ હેતુગર્ભિત સ્વાધ્યાયઢાળ-ગાથા-૮-૯
પ૭ વળી, પ્રતિક્રમણની ક્રિયાથી પ્રતિક્રમ્ય=પ્રતિક્રમણ કરવા યોગ્ય, ક્રોધાદિ ચાર કષાયો છે તેથી પ્રતિક્રમણની ક્રિયાનું કર્મ ચાર કષાયો છે. માટે જેઓ અત્યંત ઉપયોગપૂર્વક વીતરાગતાને અનુકૂળ જીવવીર્ય ઉલ્લસિત થાય તે પ્રમાણે યત્નપૂર્વક પ્રતિક્રમણ કરે છે તેમાં ક્રોધાદિના પ્રતિપક્ષ એવા ક્ષમાદિભાવોની વૃદ્ધિ થાય છે અને તે પ્રમાણે કરાયેલું પ્રતિક્રમણ જ પ્રમાણભૂત છે; અન્યથા પ્રતિક્રમણની ક્રિયા કાયવાસિત ક્રિયા માત્ર છે.
અહીં પ્રશ્ન થાય કે મહાત્માઓને આવું પ્રતિક્રમણ કેવી રીતે થાય છે તેથી કહે છે – જો ઉત્તમ પુરુષનો સંગ મળે તો પ્રાણી દઢરંગવાળા થાય છે અર્થાત્ જિનવચનથી ભાવિત મતિવાળા એવા ઉત્તમ જનનો સંગ થાય તો તેવા અપ્રમાદી ઉત્તમ જનના સંગને કારણે પ્રાણી દઢરંગવાળા થાય છે. તેથી તેઓની પ્રતિક્રમણની ક્રિયા જોઈને પોતે પણ તે રીતે પ્રતિક્રમણની ક્રિયા કરવા માટે યત્નવાળા બને છે. અને જો સુજનના સંગને પ્રાપ્ત કરીને પ્રતિક્રમણ કરનાર જીવો દૃઢરંગવાળા થાય તો તેમનાં સકલકાર્ય ફળ અર્થાત્ તેમની પ્રતિક્રમણની ક્રિયા સફળ બને તે પ્રકારની “સુંદરયશ'ને કહેનારી ઉપાધ્યાય યશોવિજયજી મ. સા.ની વાણી છે. II૮-૯TI
