________________
પ્રતિક્રમણ હેતુગર્ભિત સ્વાધ્યાય/ઢાળ-૧૬/ગાથા-૧થી ૪૧
ગાથા ઃ
દાસી કહે ‘બીજી કહો,’ સા કહે ‘એક નૃપ તે સારો રે; ઘડે આભરણ અંતેઉરે, ભોયરમાં રહ્યા સોનારો રે. ભવિ૦ ૧૯ તિહાંથી નીકલવું નથી, પણિ દીપતણું અજુઆલું રે; ‘કુણ વેલા’ ! એકે પૂછ્યું કહે, ‘તે રાતિ, અંધારું છે કાલું રે.' ભવિ૦ ૨૦
૧૨૬
ગાથાર્થઃ
વળી દાસી કહે છે બીજી કથા કહો. ત્યારે તે ચિતારી કહે ઃ એક સુંદર રાજા હતો. તેના અંતેઉરના ભોંયરામાં રહીને સોનારો=સોનીઓ આભરણો ઘડે છે. તે સોનીઓને ત્યાંથી નીકળવું નથી પણ દીવાનું અજવાલું વર્તે છે. તે સોનીઓમાંથી એક પૂછે છે ઃ કઈ વેલા છે ? તો તે એક સોની કહે છે કે કાલું અંધારું છે માટે રાત્રી છે. II૧૯-૨૦II
ગાથા =
‘કિમ જાણે’ ? દાસી કહે, ‘જે સૂર્ય ચંદ્ર ન દેખે રે'; ‘કાલે કહશ્યું આજે ઉંઘશ્યું, મોજમાં કહિએ તે લેખે રે.'
ભવિ૦ ૨૧
ગાથાર્થઃ
ભોંયરામાં સૂર્ય ચંદ્ર દેખાતા નથી છતાં તે સોનીએ કઈ રીતે જાણ્યું ? તે પ્રમાણે દાસી પૂછે છે. “કાલે કહીશું, આજે ઊંઘશું” કેમ કે મોજમાં કહીને તે લેખે=લેખે લાગે, અર્થાત્ ઊંઘ વગર સ્વસ્થતાથી કહીએ તે લેખે લાગે. II૨૧||
ગાયા :
બીજે દિન સા તિમ વદે, ‘રાગંધ તે જાણે વેલા રે;’ અવર કથા પૂછી કહે, નૃપ એક ને ચોર બે ભેલા રે. ભવિ૦ ૨૨ પેટીમાં ઘાલી સમુદ્રમાં, વહી સા તટ કિહાં લાગી રે;
કેણે ઉઘાડી દેખીયા, પૂછ્યું ‘કેતે દિને ત્યાગી રે ?’ ભવિ૦ ૨૩
