________________
પ્રભુ પ્રત્યક્ષ છે
[ ૪૫ ] જુએ છે એટલે પ્રભુનું પ્રત્યક્ષ થવાથી પિતાને અને પ્રભુને સ્વરૂપભેદ ટળી જાય છે. પોતે વ્યક્તિગત ભિન્ન હોવા છતાં શક્તિથી–સ્વરૂપથી અભિન્ન જાણે છે, કે જે એક વસ્તુનું સત્ય સ્વરૂપ છે. શુદ્ધાત્મા જ્ઞાનાદિ કેઈપણ શક્તિમાં પ્રભુથી અંશમાત્ર પણ ન્યૂન હેતું નથી. જ્ઞાનની સર્વોત્કૃષ્ટ દશા બને છે. પ્રભુપદ એટલે આત્માની શુદ્ધ દશા, તે સિવાય તે પ્રભુ પદ જેવી બીજી કોઈપણ વસ્તુ નથી કે જેને પ્રાપ્ત કરવાથી પ્રભુ બની શકાય. શુદ્ધ આત્મદશાથી ભિન્ન પ્રભુપદ પ્રાપ્ત થતું હોય તે પછી જેમ માનવી ધન પ્રાપ્ત થવાથી શ્રીમંત કહેવાય છે અને ધનને નાશ થવાથી પાછે કંગાળ કહેવાય છે તેમ પ્રભુની દશા પણ થાય. કેઈનું આપેલું પ્રભુપદ મેળવીને આત્મા પ્રભુ બને તે પછી આપનારાઓ પદભ્રષ્ટ કરે એટલે પાછો અપ્રભુ બની જાય, પણ આ પદને સાધુ, ઉપાધ્યાય કે આચાર્યના પદની જેમ આરોપ થઈ શક્તો નથી, પણ ઘાતી અથવા તે સર્વ કર્મક્ષય થવાથી પ્રગટ થયેલી આત્માની શુદ્ધ દશા છે, અર્થાત્ કર્મના આવરણથી તીભાવે રહેલું શુદ્ધાત્માનું સ્વરૂપે પ્રગટ થાય છે એટલે તેને પ્રભુ કહેવામાં આવે છે. અને તે પ્રભુને પ્રત્યક્ષ કરવાથી આત્માને પ્રભુસ્વરૂપે જુએ છે. પ્રભુસ્વરૂપ સઘળા આત્મા સ્વરૂપના તિરે ભાવથી જીવાત્મા તરીકે ઓળખાતા હતા તે જ સ્વ-સ્વરૂપને આવિભવ થવાથી પ્રભુ-પરમાત્મસ્વરૂપે ઓળખાયા. જેમ સેલડી, ગાજર આદિ ભિન્નભિન્ન વનસ્પતિઓમાં ઓછા-વત્તા પ્રમાણમાં જેટલે અંશે મીઠાશ રહેલી છે તે બધીય તિભાવે રહેલી સાકર છે. તે જ્યારે પ્રયોગો દ્વારા પ્રગટ થાય છે ત્યારે કેઈપણ
