________________
શ્રી મહાવીર પ્રભુને સત્યાગ્રહ
[ ૧૭૯ ] ખસવા દેવા અનેક પ્રકારના વિષમ પ્રસગો ઉપસ્થિત કર્યાં. મહના બંધન તોડી સત્યની દ્વિશામાં પ્રયાણ કરતી વખતે માહગર્ભિત સંબધીઓના કરુણુ વિલાપાને પીઠ દઈને સત્યના સન્મુખ જ રહ્યા. દિવ્ય સુગંધી શરીરમાંથી મેહના નિવાસને નાશ કરનારા પ્રભુએ મેહની મનાવેલી અનુકૂળતા તથા પ્રતિકૂળતાના અનાદર કરીને સુગંધીના કામી યુવાન પુરુષો અને સુંદરતાની કામી યુવાન સ્ત્રીઓના માહુને આધીન કરવાના પ્રયાસાને નિષ્ફળ બનાવ્યા. પૂર્વાવસ્થાના પિતાના મિત્ર તાપસને મળ્યા ત્યારે મેહની કૂટિલતા કાંઇક ધ્યાન બહાર રહેવાથી તાપસને ભેટયા અને તેના ભાવલીના આગ્રહથી ચામાસુ રહેવાનું સ્વીકારી અવસરે આવી ચામાસુ રહ્યા; પણ ચામાસામાં જનિવાસના ઝુંપડામાંથી ઘાસ ખાતી ગાયોના પ્રસંગે તાપસદ્વારા મેહની કૂટિલતા જણાવાથી માહના છળથી ખચવા પ્રભુ પાંચ અભિગ્રહ-પ્રતિજ્ઞાઓ ધારણ કરીને સત્યને માગે ચાલી નિકળ્યા ત્યારે માહે પણ હઠ પકડી અને પ્રભુને સત્યાગ્રહ છેાડાવવા પોતાનું સંપૂર્ણ મળ તથા સતા વાપરવા માંડી. ગોવાળીઆ આદિ અનેક વ્યકિતઓદ્વારા પ્રભુના સત્યાગ્રહ ન છેાડાવી શકા ત્યારે છેવટે સંગમ દેવને પ્રેરણા કરી અને તેની સહાયતાથી પોતાના રાગ-દ્વેષ સુભટોને સખળ બનાવી કાઈ પણ હિસાબે પ્રભુને સત્યાગ્રહથી ભ્રષ્ટ કરવાની પ્રતિજ્ઞા કરીને છેવટનુ' ખળ અજમાવ્યું. સત્ત્વશાળી ધીરપુરુષોને પણ અકળાવી નાંખે તેવા એક પછી એક અસહ્ય કારમા પ્રસંગો ઉપસ્થિત કરવા માંડયા. શારીરિક તથા માનસિક અનેક પ્રકારની અનુકૂળ તથા પ્રતિકૂળ પ્રવૃત્તિ આદરી
