________________
૩૪૪
નવયુગને જૈન
પ્રકારનાં સાધનોથી સંપન્ન કરવા, અતિથિનું યોગ્ય આતિથ્ય કરવું, પોતાની સંપત્તિ હોય તેથી વધારે દેખાડવાને મેહ રાખ નહિ. પિતાની આવડતનો ગર્વ કરે નહિ, કાઈ ઉપર ગુસ્સે થવું નહિ, હમેશાં અસંતુષ્ટ થઈ કકળાટ કર્યા કરે નહિ, કેઈની અદેખાઈ કરવી નહિ, જાહેર કાર્યોમાં પોતાની જાતને હમેશા ખુલ્લી રાખવી, દલીલ સમજાય તે દુરાગ્રહ કરવો નહિ, આળસુ થવું નહિ, પારકી આવક ઉપર નિર્વાહ કરવાની દાનત રાખવી નહિ, ચોરી કરવી નહિ, પાપકાર્ય કરવાનો વિચાર કે સંક૯પ પણ કરવો નહિ, સાધુ મહાત્માનું યોગ્ય સન્માન કરવું, વિદ્વાનની બૂઝ કરવી, દુઃખી નિરાધાર ઉપર દયા કરવી, પોતાના ઉપર અપકાર કરનાર ઉપર ઉપકાર કરવો વગેરે અનેક સદ્દગુણોની વિશેષ પ્રતિષ્ઠા નવયુગમાં થશે. લેકને વિચાર કરતાં આવડશે એટલે સાચા ખેટાનો વિવેક વધશે અને જેકે સર્વ લે કે સગુણી થઈ જશે એમ તે બનવાનું નથી, પણ એ સદ્ગુણ પ્રાપ્તિનું ધોરણ ઉચ્ચ ઉચ્ચતર થતું જશે.
ધર્મ અને નીતિ આમાંના કેટલાક ગુણ ધાર્મિક નિયમોમાં પણ આવે છે. કેટલાક ને અંગે શરૂઆતમાં માર્ગોનુસારીના પાંત્રીસ ગુણોની વિચારણામાં વિચારી પણ ગયા છીએ. અહીં એક વાત ખાસ જણાવી દેવી પ્રસ્તુત છે: નીતિ અને ધર્મ એ સહભાવી છે, બનેને વિરોધ નથી, એટલું જ નહિ પણ નીતિની પરાકાષ્ઠા ધર્મમાં જ આવે છે. બીજા દષ્ટિબિંદુથી જોઈએ તે જૈનદર્શનમાં તત્ત્વજ્ઞાન અને નીતિ એ પરસ્પર એવી રીતે વણાઈ ગયેલા છે કે ધર્મ અને નીતિને છૂટા પાડવા એ અશક્ય વાત છે. નીતિના સૂત્રને આત્મદષ્ટિએ, વિવેકબુદ્ધિએ, ત્યાગની નજરે અથવા સ્વીકારની નજરે અનુસરવામાં આવે છે ત્યારે તે મનુષ્યના ધાર્મિક જીવનને
