Page Text
________________
જૈનદર્શનમાં માંસાહારની ભ્રમણા
યાને [ગોપાલદાસ જીવાભાઈ પટેલના લેખનો જવાબ
લેખક–આચાર્ય મહારાજા શ્રી વિજયલાવણ્યસરિજી
અહિંસા શિખરીના ઉત્તુંગ શિખરે વિલસતા જૈનદર્શનમાં માંસાહારને સ્થાન ન હેય, એ વિષયને લગતી અમારી લેખમાલા “જન સત્ય પ્રકાશમાં ચાલતી હતી. એ દરમિયાન એક મહાશય તરફથી “પ્રસ્થાન ” પત્રના વર્ષ ૧૪, અંક ૧ ની એક નક્કલ અમને મોકલવામાં આવી, સાથોસાથ વિનવવામાં આવ્યું જે પ્રસ્તુત અંકમાં મુદ્રિત થએલ ગોપાલદાસ જીવાભાઈ પટેલનો લેખ જૈનદર્શનને અશ્લીલ રૂ૫માં ચીતરે છે, આપ આને ઉચિત જવાબ આપશે.
પ્રસ્તુત લેખ જોયે. એની રચના વિચિત્ર અવયથી યોજાએલી હતી. આવા લેખથી ભદ્રિક જનતા વિપરીત વિચારણામાં ન પડે એવી વિચારણાથી જવાબ આપવા ચિત્ત પ્રેરાયું. યાપિ પ્રસ્તુત લેખના પ્રતીકારરૂપ કતિપય વિચારે અમારી “ સમીક્ષાશ્રમવિષ્કરણ” શીર્ષક લેખમાળામાં આવી ગયા છે અને અવશિષ્ટ પણ તે તે પ્રસંગે આવવાના હતા, છતાં કાલવિલંબ અને પ્રકીર્ણકતાને અંગે તાત્કાલિક અને અલગ જવાબ આપવો ઉચિત સમજાય. લેખકનાં વચને ટાંક્યા સિવાય કેવળ તેને જવાબ વાચકવૃંદને ઉભડક જેવું લાગે તેની ખાતર ઉપયુક્ત સ્થળે લેખકનાં વચને મૂકી જવાબ આપીશું. લેખકનાં વચનો—
સામાન્ય રીતે જોતાં જૈનધર્મે પિતાના ઉદય પછીના સમયમાં વનસ્પત્યાહારના પ્રચારમાં એવો અગત્યનો ભાગ ભજવ્યો છે, કે જેનધર્મગ્રંથમાં જૈન સાધુઓ કે જનધર્મના સંસ્થાપક મહાવીર સ્વામી માંસમિક્ષા કરતા એવો ઉલ્લેખ આવતાં જ એકદમ તે ખચવાય. પરંતુ પ્રાચીન જૈન ટીકાકારે કે જેમને તે જમાના સાથે અથવા તે જમાનાની પરંપરાઓ સાથે આપણું કરતાં વધુ પરિચય હો સંભવે છે, તેઓ પણ માંસ શબ્દને અર્થ માંસ જ અને માછલી શબ્દનો અર્થ માંછલી જ કરે તે પછી સામાન્ય અનુવાદકને તે વધુ વિચારવાનું રહે જ નહિ, એટલે જે જે સ્થલે કોઈ પણ પ્રાચીન ટીકાકારે માંસ શબ્દને અર્થ માંસ જ કર્યો હોય એવું માલુમ પડે છે તે સ્થલે “શ્રી પુંજાભાઈ જૈન ગ્રંથમાલા' ના પુસ્તકોમાં માંસને અર્થ માંસ જ કરેલ છે.”
ઉપરના કથનમાંથી નીચે પ્રમાણે સારાંશ તરી આવે છે
(૧ જેનધર્મે પિતાના ઉદયકાલમાં વનસ્પત્યાહારના પ્રચારમાં અગત્યનો ભાગ ભજવ્યું ન હતું.
૨ જૈનધર્મે પિતાને ઉદય થયા બાદ ઘણુ સમયે એટલે કે માંસ અર્થ કાયમ રાખનાર ટીકાકારેન કાલ બાદ વનસ્પત્યાહારના પ્રચારમાં અગત્યનો ભાગ ભજવ્યો હતે..
| SR No. | 023310 |
| Book Title | Jain Darshanma Mansaharni Bhramna |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Vijaylavanyasuri |
| Publisher | Jain Satya Prakash |
| Publication Year | 1995 |
| Total Pages | 30 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Book_Gujarati |
| File Size | 5 MB |