________________
સમકિતસાર ભાગ ર છે. (૧૩) सत्ययुपंतपोह्यग्निःप्राणाश्वसमिधोमम् अहिंसामाहुतिंदद्यात्एषोयज्ञःसनातनः ભાવાર્ય–અહા મહારાજા! સત્ય બોલવું એજ મેયજ્ઞ સ્થંભ છે તપ કરે એજ અનિ છે. પિતાના પ્રાણ તેજ કાષ્ટ છે અને દયારૂપી આહુતી આપવી તેનેજ ખરો યજ્ઞ જાણ, એવા યજ્ઞોને શાસ્ત્ર પ્રમાણિક કરે છે, એમ એ સધળું ભેજ રજાએ માન્ય કર્યું
એમજ હર્ષ નામના કવિએ નિશાઘ નામના મહાકાવ્યના બાવીસમા સર્ગના છોતેરમા લેકમાં યજ્ઞવિષે હિં સાના દોષહેતુ બતાવ્યા છે, તે જાણે મોક્ષાભિલાષી સત્યરહી પુરૂષોએ હિંસારૂપી યજ્ઞને ત્યાગ કરે એમ કહ્યું છે.
વળી વેદાંત શાસ્ત્રમાં એમ બતાવ્યું છે કે અહીં મુમુક્ષે! જે તત્વજ્ઞ થઈ સ્વસ્વરૂપનું અવલોકન કરે, તેમજ દેહદે સારી જગતને વૃથા સમજે તેને જ્ઞાની કહીએ श्लोक-अहंसाक्षीतियोविद्याहिविच्यैवंपुनःपुनः
सएवमुक्तःसोविहानितिवेदांतडिंडिमः
ભાવાર્થ-ત્રણ દેહ તથા ત્રણ અવસ્થા પંચક ભકતા ગ્યઆદિ સર્વનું વારંવાર વિવેચન કરીને તે સર્વ દેહાદિક દશ્ય છે અને હું તેને દુષ્ટ શાક્ષિ આત્મા છું, એમ જે પુરૂષ નિશ્ચયથી જાણે છે, તેજ પુરૂષ મુક્ત છે. અને ને તેજ વિદ્વાન છે. એમ કહીએ એવું વેદાંતશાસ્ત્રનું ન
