________________
( ૩ ) લક્ષ્મીની ચંચળતા. રાગ–(એ વ્રત જગમાં દીવ મેરે પ્યારે...) એ ઋદ્ધિ અસ્થિર પ્રમાણે, હે પ્રાણી !
એ દ્ધિ અસ્થિર પ્રમાણે, મેહ કરો છો સ્થાને હો પ્રાણ નંદે સોવનની ડુંગરી કરી પણ, લઈને ગયો નહિ કટકે; કાયા માયા વાદળ છાંયા, છે દિન ચારને ચટકે... હે પ્રાણી મમ્મણ શેઠે વેઠ કરી ભલે ભેળી લક્ષ્મી બહુ કીધી; અન્તસમે સહુ મૂકીને ચાલ્યો, પાઈ ન સાથે લીધી. હે પ્રાણુ માર્ગાનુસારીના ગુણ પાંત્રીશને, અંતરમાંહિ ઉતારે; ન્યાયપાર્જિત વિર વરીને, ખર્ચો ખાતે હજાર.. હે પ્રાણ સાતે ક્ષેત્રે વાપરી પૈસે, જીવન જરૂરી સુધાર; પ્રભુ “ભક્તિ” વળી નિત્ય કરીને, સફળ કરે જન્માર..
હે પ્રાણી ! એ ઋદ્ધિ અસ્થિર પ્રમાણે. જુઓ ! ધવળ શેઠે શ્રીપાલરાજા મહાપુણ્યશાળી અહોનિશ નવપદનું ધ્યાન કરવાવાળાનું તેની લક્ષમી લઈ લેવા માટે બૂરું ચિંતવ્યું, શ્રીપાળને સમુદ્રમાં નાખવા પ્રપંચે રચા, અંતે પાપને ઉદય થવાથી ધવળશેઠજ સાતમા માળથી નીચે પડ્યો, મરીને સાતમી નરકે ગયે. બીજાનું બૂરૂં ચિંતવ્યાથી સુખી ક્યાંથી થવાય? આ હકીકત થીપાલ ચરિત્રમાં છે.
વળી એક શેઠે તેના નેકરને દુઃખી કરવા ઘણે ઉદ્યમ કર્યો, પરંતુ તે નેકરનું પુણ્ય પ્રબળ હતું જેથી ચંડાળ પાસે કરાવવા ખાનગી દાવપેચ કર્યા છતાં ચંડાળે છોડી મૂકે. બીજીવાર ઝેર આપવાનો બંદોબસ્ત કર્યો ત્યાં ઝેર તે દૂર રહ્યું પરંતુ ઝેરને બદલે તે શેઠની પુત્રી પરણ્ય. ત્રીજી વખત મારી નાખવાને