________________
શેરની સામે સવા શેર
* * *
*
*
* *
ભારત-વર્ષના ઇતિહાસમાં મેવાડ રાજ્ય અને મેવાડી રાણાઓનું સ્થાનમાન પહેલેથી જ એવું અનોખું રહ્યું હતું કે, પ્રચંડ આંધીના તોફાન સામે પણ મેવાડ અણનમ તો રહી જ શક્યું, તદુપરાંત એણે અન્યાય સામે અવાજ ઉઠાવવામાં પણ જરાય પાછી પાની ન કરી જાણી. જ્યારે લગભગ ઘણાખરા ભારતીય રાજરજવાડાં અંગ્રેજ સત્તાને ઘૂંટણિયે પડવામાં નાનમ નહોતા સમજતા, ત્યારે એક માત્ર મેવાડ જ એવું રાજ્ય રહ્યું હતું કે, અણનમતાની ટેક જાળવી જાણવા ઉપરાંત જ્યારે અન્યાયની વાત આવી, ત્યારે અંગ્રેજો સામે ઘુરકિયાં કરીને એને પણ ડરાવવા જે સમર્થ રહ્યું હોય.
આજ સુધી તો દરદાગીના કે મકાનને જપ્ત કરનારી જવાંમર્દી તો હજી જોવા મળતી રહી છે, પણ પૂરી રેલગાડીને જપ્ત કરી જાણનારી જવાંમર્દી જોવા-સાંભળવા પણ નહિ મળી હોય. આવી જવાંમર્દી મેવાડ રાણા ફત્તેહસિંહજીએ દાખવી હતી અને અંગ્રેજ સરકાર તરફથી ચાલતી બી.બી.એન્ડ સી.આઈ.ના નામે ઓળખાતી રેલગાડીને જપ્ત કરવામાં ફત્તેહસિંહજીને જે ફતેહ મળી હતી, એને તો આજેય મેવાડ ભૂલ્યું નથી.
આખી ને આખી રેલગાડીને જ જપ્ત કરવાની ઘટના ઇતિહાસનાં પાને પ્રથમ વાર જ આ રીતે નોંધાવા પામી હતી. અંગ્રેજ સરકારનો સૂર્ય મધ્યાન્ને એ રીતે ઝગારા મારતો હતો કે, ભલભલા ભારતીય રાજારજવાડાંઓ એથી અંજાઈ ગયાં હતાં અને અંગ્રેજોની આરતી ઉતારવામાં
૧૧૨
સંસ્કૃતિની રસધાર ભાગ-૪
