________________
લઈ લીધો કે, વાંક-ગુના વિના નવાબને નમીને સ્વમાનને સળગાવી મૂકવું, એના કરતાં નવાબી રાજ્યની હદ હસતે હૈયે તજી દઈને ગાયકવાડી રાજ્યના કોઈ ગામમાં ગૌરવભેર વસવાટ કરવો, એ હજાર દરજ્જે ચડિયાતો ગણાય.
શૂલ સમા ફરમાનને ફૂલ સમું સમજીને પટેલે જે નિર્ણય લીધો, એની બિલિયાને જાણકારી મળતાં જ કેટલાકે નવાબની નારાજી ન વહોરી લેવાની શાણી સલાહ આપી. ઘણાએ એવું સૂચન પણ કર્યું કે, સાગ૨ વચ્ચે વસવું હોય, તો મગર સાથે વેર ન રખાય. પણ પટેલનો પરાક્રમભર્યો પ્રતિભાવ તો એ જ રહ્યો કે, વગર વાંકે નવાબને નમવાથી આજ સુધીનું કર્યું-કરાવ્યું બધું જ ધૂળધાણી થઈ જાય અને જીવરક્ષાના અદા કરેલા ધર્મની અસ્મિતા અને આબરુ પર જાતે જ પાણી ફેરવી દીધું ગણાય, માટે મને વિશ્વાસ છે કે, મેં લીધેલા નિર્ણયને તમામ પટેલ પરિવારો શિરોધાર્ય ગણીને બિલિયાનો ત્યાગ કરવા એકીમતે સંમત થઈ જશે. પોતે લીધેલા નિર્ણયને સર્વસંમત નિર્ણય બનાવવા ઇચ્છતા પટેલ પ્રશ્નસૂચક નજરે સૌને નિહાળી રહ્યા. પૂરી જ્ઞાતિએ એ નિર્ણયને વધાવી લઈને પટેલના મતને સર્વસંમત તરીકે આવકારી લીધો.
બિલિયાના પટેલ સિવાયના પરિવારો પટેલ જ્ઞાતિએ નેકટેક જાળવવા કરેલા આ નિર્ણયથી હચમચી ઊઠ્યા, પણ સમસ્ત પટેલ જ્ઞાતિએ તો મોતી જાયમલની સાથે જ હસતા હૈયે વતનસમા બિલીયાનો ત્યાગ કરવાનો નિર્ણય લેવા દ્વારા ધર્મ અને સંસ્કૃતિની નેકટેકને એક અનેરી ઊંચાઈએ પ્રતિષ્ઠિત ક૨વાની સિદ્ધિ પ્રાપ્ત કરી હતી, એ સિદ્ધિનો આસપાસનાં અનેક ગામો મુક્તકંઠે મહિમા ગાઈ રહ્યાં.
બિલિયાનો હસતે હૈયે ત્યાગ કરી ગયેલી પટેલજ્ઞાતિના આ સમાચાર સાંભળીને નવાબે મનોમન એવું સમાધાન કરી દીધું કે, આજે નહિ ને કાલે આ જ્ઞાતિ પોતાનો બિલિયાનો વસવાટ માન્ય રખાવવા મારી સમક્ષ નાક લીટી તાણીને આવ્યા વિના નહિ જ રહે. પણ એમની આ ♦ સંસ્કૃતિની રસધાર ભાગ-૩
§0
