________________
અખાના ચાબખાનું પ્રેરક બળ
૧3.
ચિત્તની ચામડી પર સોળ ઊઠી આવે, એવા શબ્દોની સોટીના ચાબખા ફટકારનારા કવિ તરીકેની કીર્તિ જેને વરી હતી, એવા “અખા'નું નામ તો કયા ગુર્જરભાષીએ નહિ સાંભળ્યું હોય ? એ જ પ્રશ્ન છે, પરંતુ સંસારી મટીને સંન્યાસી જેવું જીવન જીવવાની પ્રેરણા એ કવિને જે જે કડવા અનુભવો પરથી મળી હતી, એની આછી-પાતળી પણ જાણકારી કેટલાને હશે ? એ અનુત્તરિત જ રહે એવો સવાલ છે. શબ્દોનો સોટી તરીકે ઉપયોગ કરીને અખાએ ઊંઘતી જમાતને જગાડવા એવા એવા ચાબખા માર્યા છે કે, જેથી સોળ ઊઠી આવે, આમ છતાં હસતે હૈયે અખાના એ ચાબખા સહી લેવાનું અને સાંભળવાનું આકર્ષણ આજેય અકબંધ જળવાઈ રહ્યાનું જોઈ શકાય છે. એ કવિની લાંબી-ટૂંકી જિંદગીનો ટૂંક ટૂંકમાં સાર કંઈક નીચે મુજબ તારવી શકાય.
આખાબોલાની ખ્યાતિ ધરાવતા અખાનો અસ્તિત્કાળ વિક્રમની સત્તરમી સદી ગણાય. વિ.સં. ૧૯૭૦માં અમદાવાદ પાસેના જેતલપુરમાં જન્મેલો અખો સોની તરીકે સુપ્રસિદ્ધ હતો. બાળપણમાં માતાના મૃત્યુનો આઘાત વેક્યા બાદ વીસ વર્ષની વયે અખાએ પિતાની છત્રછાયા પણ ગુમાવી હતી. નાની વયે લગ્નગ્રંથિથી જોડાયા પછી અખાને ટૂંક સમયમાં જ પત્નીનો વિયોગ વેઠવાનો વારો આવ્યો. બીજી વારના લગ્ન પછી પણ સુખી સંસારનું કવિનું સ્વપ્ન વેરણછેરણ થઈ ગયું, બીજી વારની ૧૦૦૦૦
-+ સંસ્કૃતિની રસધાર ભાગ-૩
