________________
ત્યાં નિર્ભયતાથી નીંદર કઈ રીતે આવી શકે?
બાલાશાહની આંખમાંથી આંસુડાં ટપકી રહ્યાં. આંસુ લૂછતાં લૂછતાં એમણે પૂછ્યું : ભગત ! વાંઝિયામેણું ટાળવાનો કોઈ ઉપાય દર્શાવો, તો આપનો ઉપકાર ભવોભવ નહિ ભૂલું.
ભગતે દયાર્કિ-દિલે કહ્યું : બાપુ ! આપના રાજમહેલમાં અભાગી જીવડો તો જનમ લે જ નહિ. ભાગ્યનો પૂરો કોઈ પુણ્યશાળી આપને ત્યાં જન્મ લેવા તલપાપડ ન જ હોય, એમ તો કઈ રીતે કહી શકાય ? પણ એવો ભાગ્યશાળી જીવડો શરાબ અને શિકાર જેવાં પાપોની વચ્ચે કઈ રીતે જન્મ પામી શકે ? ચક્રવર્તી કંઈ ગરીબની ઝૂંપડીમાં પદાર્પણ કરે ખરા? માટે આજથી જ શરાબ અને શિકારને દેશવટો દઈ દો અને પુણ્યની કમાણી એકઠી કરવા માંડો, આ બે વ્યસનોને તગેડી મૂકીને પ્રજાની સારસંભાળ લેવા પાછળ મંડી પડો. પછી આ રાજમહેલમાં દેવો પણ અવતરવાની હોડ-દોડમાં ન જોડાય, તો જ નવાઈ ગણાય.
ભગતની આ પ્રેરણા બાલાશાહના કાળજે કોતરાઈ ગઈ. એમના મનમાં એ વાત જડબેસલાક જચી ગઈ કે, રાજમહેલમાં છવાયેલી શિકાર-શરાબની ગંદકી હું દૂર ન કરું અને કિરતારને વાંઝિયામેણું ટાળવા માટે કરગરીને પ્રાર્થના કરતો જ રહું, એનો શો અર્થ? માટે મારે સૌ પ્રથમ તો શરાબ-શિકારની ગંદકી દૂર કરવી જ જોઈએ. જેથી વાતાવરણ પુણ્ય-પવિત્ર બનતાં કોઈ પુણ્યશાળી પગલાં પાડવા ઉત્કંઠિત થાય. બાલાશાહે એ જ ઘડીપળે સંકલ્પબદ્ધ બનતાં કહ્યું :
ભગતજી ! આ પળેથી જ શરાબ બંધ અને આવતીકાલથી જ શિકાર બંધ. આવી પ્રેરણા તમારા માધ્યમે પૂરી પાડનારા કિરતારનું ભજન અત્યારથી જ શરૂ કરી દઈશ અને બાકીનો સમય પ્રજાના પાલનપોષણ પાછળ વિતાવીશ. આના પ્રતાપે વાંઝિયામેણું ટળી જ જશે, છતાં કદાચ એ મેણું નહિ ટળે તોય માનીશ કે, આ પ્રજા જ મારી સંતતિ
સંસ્કૃતિની રસધાર ભાગ-૨
૬૭.
