________________
કરવા જતાં પોતે જરાય ભૂલ્યા ન હતા. કારણ કે ચારણ પણ વળાવિયા તરીકે થોડા દિવસ સાથે રહીને પછી જ મારવાડ તરફ પ્રયાણ કરી ગયો, ત્યારે એ ચારણના મુખમાંથી એવા ઉદ્ગાર સરી પડ્યા કે, ગુજરાતની ગૌરવગાથાનું અને વનરાજને વરેલી વિખ્યાતિનું રહસ્ય હવે જ મારી સમક્ષ ઉદ્ઘાટિત થવા પામ્યું : મર્યાદાનો માન-મરતબો જાળવવા આ રીતે આત્મ-વિલોપન પામેલી સદાચાર-નિષ્ઠ માતાના સંતાનનું જ્યાં સામ્રાજ્ય હોય, એ ગુજરાત ગૌરવોન્નત જ રહે એમાં આશ્ચર્ય શું ? અને એના પેંગડામાં પગ ભરાવવાની મુરાદ ધરાવનારા મારવાડની મનોરથ-પૂર્તિ પણ અધૂરી જ રહે, એમાંય આશ્ચર્ય શું ?
G
૧૦૨ સંસ્કૃતિની રસધાર ભાગ-૧
