________________
૧૧૪
આત્માર્થીપણાને દેવે કરે છે પરંતુ આત્માને એકાંતે જુદા જુદા સ્વરૂપે માને છે તેઓને યથાર્થ આત્મસ્વરૂપના અજ્ઞાનને લીધે આત્મારાધનપણું હોતું નથી એમ જાણવું. એટલે તેમાં પિતાની આત્મવિશુદ્ધિનું કારકપણું હતુ નથી એમ જાણવું. આમાં કેટલાંક એક અજ્ઞાનીઓ (૧) દરેક આત્માને શુધ્ધ નિરંજન-નિરાકાર અને અઅકર્તાઅભક્તા માને છે, તેમ છતાં મેં સારું કામકર્યું અથવા મેં ખોટુ કામ કર્યું તેમ છે અને અન્ય જીવે આ સારું કામ કર્યું અને આ ખોટું કામ કર્યું એમ કહે છે, આ કેવી રીતે ઘટી શકે ?
(૨) વળી કેટલાક પિતાના આત્માને બીજા સર્વ આત્માએથી એકાંતે અભિન્ન-એક જ આત્મસ્વરૂપે માને છે, તેમ છતાં, પ્રત્યેક આત્માને એકબીજાનું ભલું–બુરું કરનાર તરીકે જાણે છે અને ભલું કરનારનું ભલું થાય છે અને બુરું કરનારનું બુરું થાય છે એમ ઉપદેશ પણ કરે છે તે કહો આ વાત કેમ ઘકી શકે ?
(૩) વળી કેટલાકે આત્માને, એકાંત નિત્ય-સ્થિર સ્વરૂપવાળો જ માને છે તેમ છતાં તેઓ પિતાને તેમજ અન્ય આત્માઓને ભિવ ભિન્ન કાળે વિવિધ-ભાવે સુખી અને દુઃખી પણે જુએ છે અને જાણે છે,: કેમકે દરેક આત્માને પિતાને પણ ભિન્ન ભિન્ન કાળે સુખ-દુખને અનુભવ-પ્રત્યક્ષ જ છે, તે પછી આત્માને સર્વકાળે એક જ સ્વરૂપવાળે કેવી રીતે કહી શકાય?