________________
જૈન દર્શનમાં ઉપયાગ
અને નિવૃત્ત ન બની જવું જોઈ એ. જેમકે ખેતી કરનાર ખેડૂતને અનાજની સાથે ઘાસ તા મળવાનુ જ છે. પરંતુ જેનાથી અનાજ અને ઘાસ અન્ને મળી શકે તેમ છે, તેવી ખેતીમાં ઘાસ ઉત્પાદનની ઇચ્છામાં જ ઇતિકતાત્મ્યતા માની, દાણા માટેની ઇચ્છાને છેડી દેવામાં આવે તે તે મૂર્ખતા જ છે.
રા
ભાવના હૈાવા છતાં પણ શક્તિ અને સચેાગોની પ્રતિકૂળતાએ પરિણામ અને પ્રવૃત્તિ ન થઈ શકે એવું– ય અને. કારણ કે પરિણામ તે, શક્તિ અને સયેન્ગેાને આધિન છે. પરિણામ પ્રકાશમાં આવે તેને જ પ્રવૃત્તિ કહેવાય. વ્યસની સમજે છે કે વ્યસન ખરામ છે. ભયકર છે. વ્યસ નની સામગ્રી નહિ મળતાં બેહાલ થાઉં છું. રાજ મનમાં એ જ વિચાર ઘૂમ્યા કરે છે કે આ વ્યસન છેઠું તેા સારૂ. પણ છેટું એવા પિરણામ થતા નથી. ભાવના તે છૂટી જાય તેા સારૂની જ છે. અહિં છોડાય તે સારૂં એ ભાવના છે. ‘ છેડુ ’ એ પિરણામ છે. અને ‘ છેડયુ’ એ પ્રવૃત્તિછે. પરિણામ થયા બાદ કાર્ય પ્રવૃત્તિ ખની શકે. પરિણામ ચાલ્યા પણ જાય. માટે મહાપુરૂષા કહે છે કે સારા પરિણામ આવે એટલે ઝટ કાય કરી લ્યા. કારણ કે સારા પરિણામ દુÖભ છે. કહ્યું છે કે, ‘શ્રેયાંત્તિ વદુ વિજ્ઞાન ’ માટે ઝટ
’
અમલ કરે.
માણસની ચેાગ્યતા અને અયેાગ્યતા યા સજ્જનતા અને દુર્જનતા, એ કેવળ પરિણામ કે પ્રવૃત્તિને અનુલક્ષીને