________________
૨૮૨
જૈન દર્શનમાં ઉપયાગ
પાસે જગતની બીજી કોઈ શકિત ટકી શકતી નહિ હોવાના ખ્યાલ પેદા થતા હાવાથી, આ અનુભૂતિના સુખ કે આનંદ પાસે, જગતનાં અન્ય સુખ કે આન', વામણાં અની રહેતાં દેખાય છે. અને આત્મિક મુખના અનુભવમાં, આત્મ પ્રદેશેમાંથી જાણે કે શાંતરસ નીતરતા હાય, અને તે અમૃતરસ પેાતે ભાગવતા હાય, એમ તેના અનુભવીને લાગે છે. આ શાંતરસના અનુભવને શુધ્ધાપચેગના જ અનુભવ કહેવાય છે.
અજ્ઞાન અવસ્થામાં ઘર કરીનેબેઠેલી ભુતકાળની સ્મૃતિઓ, સ'સ્કાર અને ભવિષ્યની કામનાએ, આત્મજ્ઞાનની સિધ્ધિમાં અવરોધક બની, બાહ્ય જગતની ઘટનાઓના પ્રત્યાઘાતથી મનુષ્યને રાગી-દ્વેષી બનાવી, હર્ષોં કે વિષાદમાં ડુબાવી, વિવિધ સકલ્પ–વિકલ્પના વમળમાં અથડાવી અથડાવી આત્મથિરતાથી ચૂકાવી દે છે. એટલે અનુભવજ્ઞાનની પ્રાપ્તિના માગ કદાચ સરલ દેખાતા હૈાવા છતાં તેના મને તે માત્ર રિપકવ સાધકો જ પામી શકે છે. તેમ છતાં તે માટે હતાશ નહિં બનતાં ધીમે ધીમે પણ તેની પ્રાપ્તિ માટે ઉત્સાહી અની, અનુભવીએએ દશિત માગ માં પ્રયત્નશીલ થવા જાગૃત રહેવુ જોઈ એ.
કોમ્પ્યુટર યંત્રની જેમ યાંત્રિકપણે ઉપસ્થિત થતા જ રહેતા ભૂતકાળના સમગ્ર સ`સ્કારાથી, અને ભાવિની આકાં ક્ષાએ અને તૃષ્ણાથી મુક્ત બનવા, પ્રતિસમય એજ ચિંતવવુ કે, આત્માના નિમ ળજ્ઞાન અને નિરૂપાધિક આનંદ સિવાયના કોઈપણ ખાદ્યસ ંચાગ પાછળની દોડ, એ, દુઃખ પ્રાપ્તિનુ
