________________
ગાઢ મિથ્યાત્વના કારણે અચરમાવતી જેમાં ભાવશુદ્ધિને અભાવ ૨૪૫
બ્રાન્તહૃદયી હેય છે. એનું કારણ એ છે કે આત્માને જ્યારે વિભાવ પદાર્થોને કંટાળો આવે, આત્મજ્ઞાન કુરાયમાન થાય, સંસાર પ્રત્યે અપ્રેમ જાગે, અને સત્ય સુખની જિજ્ઞાસા વધે, ત્યારે જ આગમવચન ગુણકારી બને છે. અને એ રીતે જ્યારે આગમ વચન ગુણકારી બને, ત્યારે જ તે આગમને અનુસરીને થતી ધર્મક્રિયા પણ, આત્મિક ગુણને વિકાસ કરનારી બની, આત્માને ઉત્થાનના માર્ગે લઈ જઈ શકે છે, | વિવિધ રીતે ગુણકારક બની શકતી વસ્તુનો ગુણકારક બની શકવાને આધાર સામેની વ્યક્તિ ઉપર રહે છે. વ્યકિત વિપરીત ભાવી હોયતે, વસ્તુપણ વિપરીત ફળદાતા બની જાય છે. આમાં વસ્તુને દેષ નથી. પણ વ્યકિતની વિપરીત પ્રકૃત્તિને જ દોષ છે. શારીરિક પુષ્ટિને પેદા કરવામાં ઘીને ઉપયોગ સર્વત્ર જાણીતું છે. તે પણ જવરવાળી વ્યક્તિને તે ઘી, દોષકારક બને છે. એ રીતે બ્રાન્ડ હદયીને લેશમાત્ર પણ પાપોપદેશ વિનાનાં એવાં સર્વજ્ઞકથિત અને સર્વત્ર વાયાલંબી વચને પણ, આત્મિક ગુણ માટે સમર્થ બની શકતાં નથી. આવા સર્વજ્ઞ વચન ઉપર પ્રેમ જાગૃત થયા વિના, બ્રાન્તહૃદયી આત્માઓની ગમેતેવી સારી ક્રિયા પણ, ફળદાયક થતી નથી. અંધને દૃષ્ટિ હોવા છતાં તેનું ફળ કંઈ પણ નહિ હોવાથી, તે દષ્ટિ નકામી છે. તેમ બ્રાન્તહૃદયી આત્માની ધર્મકિયા પણ આત્મિક લાભની દષ્ટિએ નકામી જ છે.
આગમનુ જ્ઞાન, જીવને ત્રણ રીતે પરિણમે છે. (૧)
