________________
જેને દર્શનમાં ઉપયોગ
==
થામાં મેર ભૌતિક એટલે પાર્થિવ સત્યનું જ દર્શન થાય. અને તેને જ શાશ્વત સત્ય મનાય તે સ્વાભાવિક છે.
ભોતિક મિથ્યા જ છે. અગર અસત્ય જ છે. એવું કહેવાનો આશય નથી. પણ ભૌતિકની અંદર તત્વદષ્ટિને પ્રવેશ થયા વિના, આત્મિક સુખના વિરાટ સ્વરૂપની લેશમાત્ર અનુભૂતિ કે ખ્યાલ કદી પણ થઈ શકતું નથી. ભૌતિક પર છે, અને આત્મિક સ્વ છે, એ રીતે સ્વ અને પરના વિવેકવિના ગમે તેવી ભૌતિક અનુકૂળતામાં, આંતરિક શાંતિ પ્રાપ્ત થઈ શકતી જ નથી. એટલું જ કહેવાનો આશય છે.
ભૌતિક પરિસ્થિતિમાં થતા ફેરફારો શાશ્વત કે સનાતન હોતા નથી. કારણ કે ભૌતિક શક્તિ અનિત્ય છે. આ અનિ. ત્યતા અને ચંચળતાને અનુભવ તે, જ્ઞાની તેમજ અજ્ઞાની, એ ઉભયને થાય છે. પણ જ્ઞાનીને સત્યનું દર્શન થયું હોવાથી, તેને હર્ષ કે શેક થતા નથી. જ્યારે અજ્ઞાની હર્ષ–શેકના વમળમાં ફસાઈ પડે છે.
સાંસારિક સુખ અંગેની અનેક જાતની ઈચ્છાઓખૂણાઓ –લાલસાએથી અનેક જાતના દેશ અને દુષ્કૃત્ય આચરાય છે. સંસારસુખ અંગેની કેઈપણ પ્રકારે થતી ઇચ્છા, અને આસક્તિની તીવ્રતા, આત્મામાં કામ ક્રોધાદિ દેને અને હિંસાદિ પાપને ખડા કરે છે. રાક્ષસી સ્વરૂપ એવા સંસાર સુખની ઈચ્છા, એ પાપની માતા છે.
તદુપરાંત વિષય પ્રાપ્તિની એક ઈચ્છા શમે, એટલે બીજી
