________________
ભૌતિકદ્રષ્ટિ અને આધ્યાત્મિકદ્રષ્ટિ
૧૬૯
સન્નિપાને સદુપયાગ કરવાથી જ, સન્નિપાને સન્માર્ગે વાળવાથી જ, જીવનું શ્રેય છે. એ વાત ખાસ લક્ષમાં રાખવી જરૂરી છે. એ જ જીવને સાચા સુખી બનવાના માર્ગ છે.
આપણે પ્રથમ વિચારી ગયા કે માક્ષલક્ષી ઉપયોગના પ્રારભ સાચી રીતે તે ચેાથા-ગુણસ્થાનકથી જ થાય છે. અહિંથી જ જીવને પેાતાના પૂર્વભામાં કરેલ ભૂલોના ખ્યાલ મેળવી શકાય છે. તેવી ભૂલોથી બચી જઈ કમ શત્રુને પરાજય કરવાની તીવ્ર અભિલાષા અહિથી જ જાગે છે. છતાં ચેાથે ગુણસ્થાનકે રહેલ જીવાની સ્થિતિ કેવી હાય છે, તે એક ઉદાહરણ–ઉપનય દ્વારા સમજી શકાય છે.
યુદ્ધમાં એ પક્ષેા લડે છે. એક પક્ષના માણસે રણુ સંગ્રામમાં શત્રુપક્ષના કેદી બને છે. એ વખતે શત્રુપક્ષ, પેલા કેદીઓને કઈ બેસાડી રાખી ખવરાવતા નથી. પરંતુ એ કેદીએ પાસે કામ લે છે. હવે ધારા કે એક પક્ષના કેન્દ્રી, ખીજા પક્ષમાં કેદ થાય અને તે બીજા પક્ષને મુકાદમ એ કેદીએ જ પાસે, તેના જ એટલે કેદીઓના પક્ષના માણુસાના નાશ કરવા માટે કિલ્લા ખધાવે – પથ્થરો મગાવે યા આજી કાઈ એ રીતની મજુરી કરાવે, તેા એવા પ્રસંગે એ કેદીની દશા કેવી હાય ? તે વખતે તે કેટ્ટી, કેવી જાતના ખ્યાલવાળા કે ઉપયાગવાળા બની રહેલ હોય તે આપણે સમજી શકીએ છીએ. શત્રુના હાથમાં પડેલે એ કેન્રી પાતે કામ કરવાની ના પાડી શકે એવી સ્થિતિમાં નથી. વળી કામ
