________________
ભૌતિકદ્રષ્ટિ અને આધ્યાત્મિક દ્રષ્ટિ
૧૫૩
કરતા રહે તે પણ તેમાં લક્ષ્ય મલીન હોવાથી તેનું પુન્ય, તે પાપાનુબંધિ પુન્યપણે પરિણમી, પરંપરાએ અસંજ્ઞી અવસ્થામાં જ લઈ જાય છે. અને સંઝિપણું પામે તે પણ ત્યાં તેમની પ્રવૃત્તિ “પાપાનુંબંધિ પુન્ય” ના કારણે અસંજ્ઞીપણમાં જ અગર તિર્યંચ અને નરકમાં લઈ જવાવાળી હેય છે.
અસંગ્નિ જીને દીર્ઘકાલીકી સંજ્ઞાના અભાવે તર્કશકિત નહિં હોવાના કારણે દુર્ભાવોની તીવ્રતા હતી. નથી. જેથી તેઓનું સીધું ગમન નરકગતિમાં થઈ શકતું નથી. આ હિસાબે વિચારવું-સમજવું જરૂરી છે કે દીર્ઘકાલિકી સંજ્ઞા, અર્થાત્ ભૂત-ભવિષ્ય અને વર્તમાન એ ત્રણે કાળનો તર્ક કરી શકાય એવી સ્થિતિ સારી છે કે, માત્ર હેતુવાદોપદેશિકી સંજ્ઞાવાળું અસંઝિપણું સારું?
અહિં આપણે સારાસારને વિવેક, ઉપગ-લક્ષ તે વૃત્તિના આધારે કરવાનું છે. એટલે જે ઉપગ, જીવને મિક્ષપ્રાપ્તિમાં અનુકુળ બની રહે, તેવા ઉપગવાળી જ્ઞાનશકિત-ચેતનાશક્તિ સારી, અને સંસારવૃદ્ધિ કરાવનાર ઉપગવાળી જ્ઞાનશક્તિ તે બૂરી છે. સંસારવૃદ્ધિ કરાવનાર શરીરદ્રષ્ટિ તે હલાહલ ઝેર છે. જ્યારે મોક્ષપ્રાપ્તિ કરાવનાર આત્મદ્રષ્ટિ એ પરમ અમૃત છે.
આ જગતમાં જે મનુષ્ય, પિતાની જીંદગી માટે, શરીરાદિ ભૌતિક અનુકુળતાની પ્રાપ્તિ અંગે ભૂત આદિ
