________________
૧૦૦ *
જૈન દર્શનમાં ઉપયોગ અનુભવી શકાતી જ નથી.
રાજ્યકથા, ભક્તકથા, દેશ કથા, સ્ત્રી કથા, આદિ ચાર વિકથાઓમાં જેને રસ હય, રાત દિવસ જેનું મન, અર્થ અને કામની અનુકુળતાની વૃદ્ધિ કરવામાં જ તલ્લીન હોય, પૂર્વે અનુભવેલ સુખસાહ્યબીના સંજોગોમાં કેઈ અશુભ કર્મોદયના કારણે કંઈ પણ ન્યૂનતા થવા પામી હોય, કોઈની સાથે વેરભાવી બની રહેવાયું હોય, તે તે બધા સંસ્કારોની સ્મૃતિ, હરપળે તે માણસને મુંઝવતી જ હોય છે. વળી ઈન્દ્રિયેના વિષયમાં અને અન્ય ભૌતિક અનુકુળતામાં આસક્ત બની રહેનારને ભવિષ્ય માટેની પણ તે વિષયની અનુકુળતા કે પ્રતિકુળતા અંગે અનેક જાતનું મનોમંથન ચાલતું જ રહેતું હોવાથી તેવાઓ પણ આત્મિક શાંતિ પામી શકતા નથી. અને સારા નિમિત્તોમાં ઉપગ જોડી શકતા નથી.
આમ જીવને માનસિક અશાંતિ સદાના માટે સતાવતી હોઈ, કે જ્યોતિષીઓ પાસે તે કઈ મંત્રતંત્રના વિશારદે પાસે, વળી કઈ વૈદ્ય-ડોકટરો પાસે, માનસિક કે ચિકિત્સક પાસે, અગર પોતપોતાને ઈષ્ટ દેવ-દેવીઓ પાસે પિતાની લાચારી દર્શાવતા જ હોય છે. તેમ છતાં, તેઓને ક્યારેક અપકાલીન, મન, મનાવ્યા પૂરતી જ શાંતિ મળતી હોઈ, સાચી અને સ્થાયી શાંતિને તે તેઓ પામી શકતા જ નથી. થેડીઘણું ક્યારેક બાહ્ય રીતે શાંતિ મળે તે તે પણ છેવટતે અશાંતિની જ ઉત્પાદક બને છે. તે તેમને
