________________
જીવદયા અને હિંસાની સમજણ
न सा दीक्ष। न सा भिक्षा, न तज्ज्ञानं, न तत्तपः । न तद्दानं न तदुद्ध्यानं, दया યંત્ર ન વિદ્યતે॥ ॥
અર્થ : જે આચરણમાં પ્રાણીમાત્રની દયા ન હોય, તેવી દીક્ષા હોય, ભિક્ષા હોય, જ્ઞાન હોય, દાન હોય, ધ્યાન હોય કે તપ હોય, તે બધાં નકામાં જાણવાં. ફળ વગરના વાંઝિયાં વૃક્ષ જેવાં સમજવાં,
જીવાનુ` રક્ષણ
જગતના પ્રાણી માત્રને, મરવાના ભય હાય,
અકાળ મરવું નેાય તા, મરણુ ન દેશો કાય. ૧
ભય મોટા મરવા તણા, મરણ સમા ભય નાય,
અભયદાન દેનારને, સસ્થાન સુખ હાય. ર મરણ ન ગમતું કોઈને, દુ:ખ પણ ગમતું નેાય,
જગતના પ્રાણી સને દુઃખ દેશા નહીં કોય. ૩ પશુ, દેવ ને માનવી, સહુને વહાલા પ્રાણ,
આપ સમા સહુને ગણી, કરા સનું ત્રાણ (રક્ષણ), ૪ મરણ-રાગ-ભય-આપદા, સહુને દુ:ખકર થાય,
૫
તે તુજને ગમતા નથી, અન્યને કેમ અપાય ? ચારતિ ષટકાયના, બધાવ સમુદાય,
અભયદાન દેવા થકી, પોતે નિર્ભય થાય. F હિંસાની અધમતા
હિંસા ભયંકર નાગણી, કરડી જીવ તમામ,
અનંત મરણ ઉપજાવતું, આપ્યું એર ઈનામ, હિંસાસમ શત્રુની, મહા ભય કર પાપ,
અનંત જીવા પાશથી, જેણે અપાવ્યા શ્રાપ, હિંસાઝેર અમેય, વળગ્યું જાસ શરીર,
પટકાણા જઈ નરકમાં સુભ્રમ જેવા વીર. ઘાતકી, વિચાર મનમાં થાય,
ક્ષય કરવા ખીજા તણા, પ્રાણી તવ પ્રેરાય. ૧૦ પશ્ચિમે, સુધા ભુજંગમ કાય,
ચંદ્ર થકી અગ્નિ ઝરે, હિંસા ધર્મ ન થાય. ૧૧
કાળા ક્રૂર તે
ઊગે સૂરજ
મર ! સુણતાં દુ:ખ થાય છે, ભય દેખી હથિયાર,
S
८
૯
૨૯
ધાવ પડે હથિયારના પાડે મહા પાકાર. ૧૨
