Page Text
________________
કાં લેવાં. ]
| કપાળે હાથ વા. કરી, ચગાવનાર તે ખેંચવાને તૈયાર થાય કપાળે કાજળ, અપયશ, કંલક મેશને ચાંએટલે હવામાં છોડી દેવો.
લે; કાળીટીલી; નઠારું કામ કીધાથી થએકજાં લેવાં, એક ચગતા કનકવાની સાથે
લી બેઆબરૂ; બેટું આળ. કન્નાં આગળથી પેચ કરવા.
“મિથ્યાભિમાની નર જેહને મળે, કપડમટ્ટી કરવી, કઈ ઔષધાદિ ચીજને તે માનીને અવતાર તે બળે;
ભઠ્ઠીમાં પકવવા સારૂ તેને કોઈ દીકરાના કરે કઢાપે બહુ સર્વ કાળમાં, વાસણમાં ભરી તેનું મેં ઢાંકણથી ઢાંકી, તેને સદા કાજળ છે કપાળમાં.” ઉપર લૂગડું વીંટી, માટી ચોપડે તે કપડ
મિથ્યાભિમાની નાટક, મટ્ટી કરી” કહેવાય છે.
એથી ઉલટું કપાળે કકુ એટલે યશ, કપાળ કુંટવું, માથાફોડ કરવી; નકામી - | ભાન; પ્રતિષ્ઠા; સુખપ્રાપ્તિ.
હેનત કરવી; માથું દુખતા સુધી મહેનત કપાળે ચોંટવું, નશીબે લખાવું; પાલવે ૫કરવી.
ડવું; આશ્રયે-શરણે રહેવું; માથે ભાગવું. ૨. નુક્સાન થવાથી દિલગીર થવું; ૫- | “ એ રાંડ મારે કપાળે ચોંટી છે તે કઈ
સ્તાવો પામ; કપાળ કૂટવા જેવી | ટળવાની છે?' દશા થવી.
, કંટાળા ભરેલું એવું જે કઈ તે ૨. અત્યંત નિરાશાને લીધે હાથથી કર્યા વિના અથવા ભગવ્યા વિના માથામાં મારવું.
છૂટકે ન થ; માથે પડવું. કપાળ કટ કે કરમટ કરવી પણ બ- કપાળે ડું-બાજરી6 વધવું, ઠંડું વધ્યું હોય લાય છે.
એમ હજામતના વાળ વધવા; માથે ઘણી કપાળ ધોઈ જેવું, નશીબના સારા નરસા |
હજામત વધવી. લેખ ઉકેલવા અથવા અનુભવવાઃ નશીબે કપાળે રેલા ઉતરવા, રેલા ઉતરતા સુધી અજમાવી જોવું. (વિધાતા દેવી કપાળે
મેહેનત કરવી; ઘણો પ્રયાસ કરે. નશીબના લેખ લખી જાય છે એમ કહે
“કપાળે રેલા ઉતરે છે ત્યારે પેસે દેખીએ વાય છે. ) કપાળ કુટવું, ઘણું નુક્સાન થવું; દુઃખ આ- કપાળે લખેલું, નશીબદેવીએ નિર્માણ કરેલું. વી પડવું; ભાગ્યહીન થવું બનશીબ થવું. (જમ્યા પછી છઠું દિવસે છોકરાંનું ભ૨. ઈચ્છેલું ન મળવું; લાંબા વખતની વિષ્ય વિધાતા લખી જાય છે એમ કહેવાય આશા ધૂળ મળવી.
છે તે ઉપરથી) ૭. કપાળમાં વાગવાથી માંહેથી લોહી કપાળે હાથ દે,(શોકમાં) કપાળે હાથ
દેવા જેવી દશા થવી; આશાભંગ થવું; પકપાળમાં ચાંલ્લો કરે, નકામું આપી દેવું. સ્ત પામ; શોક દેખાડે; નિરાશ કપાળમાં ચોઢવું પણ તિરસ્કારમાં બો- થવું. લાય છે. “ તારા કપાળમાં ચાલે ન કરે ધાઈ વસ્ત્રને ના પાશ.
મતલબ કે તને કાંઈજ આપવાનું નથી. કળિજુગ લઈ ચાલ્યો આકાશ; કપાળમાં ડામ આપવાનું કંઈ જ નથી એ એક વસ્ત્ર પંખી ગયે લઈ,
અર્થ રાખે છે. (તિરસ્કારમાં.) “તને શું નળ બેઠે કપાળે કર ઈ.” આપે, કપાળમાં ડામ. *
નળાખ્યાન
છીએ.”
| SR No. | 023264 |
| Book Title | Rudhi Prayog Kosh |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Bhogilal Bhikhabhai Gandhi |
| Publisher | Gujarat Varnacular Society |
| Publication Year | 1898 |
| Total Pages | 378 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Dictionary |
| File Size | 29 MB |