Rudhi Prayog Kosh

SR No.: 023264
Original Sutra Author: N/A
Author: Bhogilal Bhikhabhai Gandhi
Publisher: Gujarat Varnacular Society
Publication Year: 1898
Total Pages: 378
Language: Gujarati
Classification: Dictionary
File Size: 29 MB

Page 297

ભાર ચાલવા. 2
મારુ ચાલવા, (કામને. ) ધણું કામ એક વખતે આવી પડયું હાય તે તરતનું તરત કરવાનું હોવું-ધણું કામ હાવુ. મારે ફરજી, ઉપરાઉપરી માર મારવા. ૨. ધણીજ તાકીદ કરવી.
મારવાડની મઉ ( મારવાડમાં વારંવાર ઃકાળ પડે છે ત્યારે ભૂખે મરતાં ને પીડાતાં માણસા આ તરફ ગુજરાતમાં આવે છે તે વખતે તેઓ ઘણા દહાડાનાં ભૂખ્યાં કંગાળ અને ખાવાની લલુતાવાળાં હાય છે. તે ઉપરથી તેવાં કંગાલ અને નરમ માસને વિષે ખેલતાં વપરાય છે.
“ મારવાડની મઉ બજારમાં તે ભાગાળે ભૂખે ટળવળે છે તે મરે છે તેને અન્ન પૂરૂં પાડવાને કાઈ દોબસ્ત કરતું નથી.'
વનરાજચાવડા,
'
ભાન નહિ ભાજન તણું, મારવાડની માઉ;
( ૨૯૧ )
બહે બાળકા મ્હારનાં, જાણે આભ્યેા હાઉ.
મારી ખાવું, હક વગર છુપી રીતે કાષ્ઠની પાસેથી લેવુ. (નાણું. ) મારીને હાથ ન ધરવા, ધણું જ ક્રુર મતે નિર્દય હતુ.
· અન્નપૂર્ણા કહે વડી નાનીના કરતાં ચઢે પણ ઉતરે નહિ, મારીને હાથ ન ધાય તેવી છે.
સાસુવહુની લડાઈ. મારીમારીને, ૧. ચામડું ઢાડી નાખીશ.
[ મારે જાણે મેઘજીભાઇ.
મૂકયા. ઈત્યાદિ.
કવિ બુલાખીરામ. મારા તમારા વચ્ચેની વાતચીત, જે ખી-મારૂં સારૂં કરવું, આ મિથ્યા ક્ષણભંગુર સ ંસાજાતે કહી ન શકાય તેવી—જાહેર ન પા ડવા જેવી વાતચીત.
રમાં માયાપાશમાં લપાઈ મિથ્યા અહુંબુદ્ધિથી મારા તારાને ભેદ રાખવે. “ ચાર દિવસના સુખને સારૂં,
૪.–મે।હું ભાગી નાખીશ. પ.-ફીણુ કાઢી નાખીશ. }.થુલું કાઢી નાખીશ.
૭.-માથાના કપાસીઆ કાઢી નાખીશ. ૮.-મકરપુરે લઇ જઇશ.—મૂકી આવી શ. ( વડેાદરા તરફ ) ૯.-રેાટલા ઘડી નાખીશ. ૧૦. એવડ વાળી દેઈશ. ૧૧.-સેટાં કાઢી નાખીશ. ૧૨.-આટા કાઢી નાખીશ. ૧૩.-કુચા કાઢી નાખીશ. ૧૪.-ભોંયભેગા કરીશ. ૧૫.–મણુને છ પાંચશેર કરીશ. ૧૬.-અડદાળા કાઢી નાખીશ, ૧૭. કાથલા કરી નાખીશ ૧૮.-અધમુઓ કરી નાખીશ. આ સર્વ પ્રયાગા ધમકો આપતાં ૧પરાય છે.
મારી મૂકવુ, દોડાવી મૂકવું; જોરથી દાડાવવુ.
kr
ઘેાડા મારી મૂકયા, બળદ મારી
હાડકાં ભાગી નાખીશ રગી ના-મારે
ખીશ.
૩.તાલકુ તેડી નાખીશ.
ન કા મારૂં મારૂંછું; છોકરાં થએથી વધશે માયા, માયામાં નહિ સારૂં.
સાચુ કહુંછુંજી. નર્મકવિતા.
“ મારું મારું કરીને ધન મેળવ્યુ` રે, તેમાં તારું નથી તલભાર.-અંત. ’
દેવાનંદ.
જાણે મેઘજીભાઇ, વશના પડા વંશનાભાઇ, ખલારાત, દેવરાત, કાખરાત, પુંજાભાઇ વગેરે. એમ એ દર