Rudhi Prayog Kosh

SR No.: 023264
Original Sutra Author: N/A
Author: Bhogilal Bhikhabhai Gandhi
Publisher: Gujarat Varnacular Society
Publication Year: 1898
Total Pages: 378
Language: Gujarati
Classification: Dictionary
File Size: 29 MB

Page 278

ભૂશી વાળવું. ] ·
ભૂશી વાળવું, પાણી ફેરવવું; રદ કરવું. ૨. માંડી વાળવું; ધાઈ વાળવું; દરગુજ
રકરવી.
ભુઈ મુઈ ન ખાયે કે શું ?'
( કાઇના ઢાષ તરફ રહેમદિલીથી જોવું) ભેજાના ભુંજેલા, કાળજા વિનાના; બેદર-ભાંય નાખ્યા, વડીલ એ પોતાનાં છેાકરાં કાર; કાળજી-ચિંતા વગરને પ્રત્યે ચીડમાં એ પ્રમાણે ખેલે છે. ભાંય પર પગે ન મૂકવા, ધણું ગર્વિષ્ટ ક મિજાજી થવું; અતિશય મગરૂરી રાખવી; ગર્વમાં છાકી જવું. ઘણા ગર્વિષ્ટ માણસને વિષે એલતાં વપરાય છે.
ભેજામાં વહેર ભરાવા, મગરૂરી થવી; પતરાજખાર થવું.
( ૨૦૨ )
[ ભાંયભેળું કરવું.
૨. ( આળસુની નિશાનીમાં ) ભાય ન ખાવું, ભૂખનું માથું મરી જવું; તે ઉપરથી બહુ ભૂખ લાગવી.
ભેજું' ખસવું, વા પર જવું; અક્કલ જેવી; વિચારશકિત દૂર થવી; ઉડેલ તબિયતનું થવું; બુદ્ધિ ભ્રષ્ટ થવી; બ્હાવર્ડ થઈ રહેવું; ચળી જવું.
ભેજું ખાઈ જવું, કાયર કરવું; સંતાપવું: દુઃખ દેવું.
ભેજું ઠેકાણે હાવું, શુદ્ધિ-ભાન હોવું; જાગૃતિ-ખખડદારી હાવી. ૨. વિવેક--મર્યાદામાં હતું.
ભેજું ફાટી જવુ, ધેલા બનવું; દીવાના થવું; ઘેલછા ચરી; મર્યાદા બહાર જવું; અવિવેકી થવું.
ભેરવજવ ખાવો, ( ધર્મ નિમિત્તે એ એક સાહસ કરવાનું છે તે ઉપરથી ) એકાએકજબરૂં ગાથું ખાઈ જવાય અને દુર્દશામાં આવી પડાય એવું ભારે કામકરવાને હિંમત ઘાલવી.
૨. અતિશય દુ:ખ સહન કરવું. ‘મારાથી આવે તે ભેરવજવ કેમ ખ
વાશે ?
"
ભાંય આવવી, નવી ચામડી આવવી; રૂઝવળવી. ભાંય ભાગથી એટલે દરદથી ચામડી વધારે કાડાવી.
ભેાંય કુંડાળી લખવી, (નશીબ દેવીએ કપાળમાં ) મરણ સ્થાન નિર્માણુ કરવું. જે જગાએ ભાંય કુંડાળી લખી હાય ત્યાં હુ પડે એમ કહેવાય છે.
ભાંય ખાતરવી, શરમાઇને માથુ નીચુ
ચાલવું.
- અધિકારના તેરમાં એ ભાંયપર પગેય નથી મૂકતા.’
ભાંય ખરાખર કરવું, જમીનદાસ્ત કરવું; સપાટ કરવું; તીઝાટક કરવું. ૨. નાશ કરવા; પાયમાલ કરવું; દુર્દશામાં આવું.
૩. મારી મારીને સુવાડી દેવું; એટલે સુધી માર મારવા કે પડેલાં ઉઠાયજ નહિ.
ભોંય ભેળું કરવુ પણ ખેલાય છે. ભાંય ભરવી, ટ્રાકટ ફેરા ખાવે; ધરમ
ધક્કા ખાવે.
“ જાગી જો વિચારીને,
પુંજી ખાઈ ગાંડની રે; કરજ કરી ચાહ્યા ભરીને ભાંય. ”
યારામ.
૨. નિરર્થક આયડવું.
ભાય ભારે થઇ પડવી-(નાસતાં), ભયઅને ગભરાટને લીધે નાસવું બહુ
મુશ્કેલ થઈ પડવું.
"C
બાઇને ભાંય ભારે થઈ પડી-તેનાથી ખેલાયું નહિ, ચલાયું નહિ ને આંખમાંથી પાણી ખરખર ચાલ્યું.
"
ભય ભેળું-ભેગુ કરવુ, જીએ ભેય અરાર કરવું.