Rudhi Prayog Kosh

SR No.: 023264
Original Sutra Author: N/A
Author: Bhogilal Bhikhabhai Gandhi
Publisher: Gujarat Varnacular Society
Publication Year: 1898
Total Pages: 378
Language: Gujarati
Classification: Dictionary
File Size: 29 MB

Page 193

દેવનું નામ લેવુ'. ]
દેવનું નામ લેવુ, કોઈ કામમાં કે ધંધામાં દાખલ થવું.
દેવનું ડુડું લાવવુ, ( ડુંડું=ન્નુમતું. ) દૈવના માથા ઉપરથી ઝુમતું લાવવા જેવુ એકાદુ મોટું પરાક્રમ કરવું.
#
‘તું શું દેવનું ડુંડું લાવ્યેા કે તને વધારે આપે ?” વાઘનું માથુ લાવ્યા-માર
મા એમ પણ ખેલાય છે.
દેવતા ઉઠવા, ખળી જવું; વ્યર્થ જવું.
( ૧૮૭ ),
૨. દૈવ રૂડવેા; નશીબ પ્રતિકૂળ થવુ. દેવતા ઉડયા એમાં જવા દે તે નામ.' એના દેવતા ઉયે! હવે.'
દેવતા ઉડી ગયા, ( શરીરમાંથી ઇન્દ્રિએની શકિત નાશ પામવી; નિસ્તેજ થવુ. દેવતા ઝરવા, કજી થવા; લડાઈ સળગવી. ( તે પક્ષની અથડાઅથડીમાં )
દેવતા મૂકયું, બળ્યું—દીતું રહ્યું. દેવતા રેડાવા, ( કાળજામાં. કાળજું - ળવું; અતિશય ચિંતા થવી. ૨. અદેખાઈથી બળવું.
[ ઠારકાની છાપ.
જૂદા પડવાથી ચેતન જવું; જીવ ઉડી જવા.
દેવાળું કાઢવુ, (દેવુ ન આપી શકાવું ઉપરથી.) આપવાને પાસે ક ંઇજ ન હોવું. ( લાક્ષણિક. )
દૈવી આવવાં, ધ્રુજવું; કંપવું; દેવીએ અગમાં પ્રવેશ કરવેા.
દેહુ છેાડવા, મરી જવું; મરણ પામવું. દેહુ પડવા, મરણ પામવું; દેહમાંથી જીવ
“ અમે આપનાજ અનુચારી છીએ અને દેવશ્રીની શોધમાં આ દેહ પડશે તે જ મ્યું સફળ ગણીશું.”
તપયાખ્યાન.
દૈવના ધરની વે, મોટું દુઃખ-નડતર-ભાર
પીડા.
દેવલી એડી, (વેજી=કુમરા, તે ઉપરથી દાઢ પાયા, બેલવે ચાલવે સુધડ નિહ એમાટું નુકસાન થયું.
વું; એલિયું.
૨. હિંમત જતી રહી. દેવલાક પામવું, મરણ પામવુ.
દેવાઈ ગયું, ( દેવામાં અપાઇ ગયું. ) મતલબ કે કાંઈ બાકીમાં રહ્યું નથી. · એને ઘેર શું દેવાઈ ગયું છે' એટલે તેને ઘેર કાંઈ ખાવા પીવાનુ ખૂટયું છે ?
ર. કાળા આપે તેવું માણુસ.
ઢા ગોટીલા (ક્રમ ગેાટીલો ) કરવા, રમ્યાં કરવું. ( દમ ગાટીલો નામની એક રમત છે તે ઉપરથી. )
દાઢ ડાહ્યા, જોઇએ તેથી ધણું વધારે–ઊંચું ડાહાપણ બતાવે તેવું.
પેાતાનું ડહાપણ આખું માને અને બીજાનું અરધું માને તથા તે બંનેનુ મળીને થયેલું દોઢ ડહાપણુ પાતાના એકલામાં છે એમ માને તે દોઢ ડાહ્યા કહેવાય છે—અથવા ડહાપણું નછતાં ડહાપણ માન નારા ખીજાની બતાવેલી સૂચના ઉપર ધ્યાન નહિ આપનાર.
દાઢ મણની ચાપડવી, ભુડી ગાળ દેવી. (સહન ન થઈ શકે એવી. )
ઢાઢી મગળ થઇ, (દેશી સંસ્થાનમાં દોઢી અધ થઈ એમ કહેવું એ અશુભ ગણાય છે, માટે તેને બદલે દાઢી મગળ થઈ એમ કહેવાના પ્રથા ચાલે છે. ( દાઢી, વદ્દી ઉપરથી. )
દારી તૂટવી, ( આયુષ્યની) આયુષ્ય આવી રહેવું; માત આવવું. દ્વારકાની છાપ, કીર્તિ કે એકાદા સારા કામની નિશાની.
૨. નિશાની થાય એવા સખત માર, ( ધણા દૂર દૂરના પ્રાંતના લોક જાત્રા માટે દ્વારકા જાય છે. ગામતીમાં ન્હાઈને ડેરા