Rudhi Prayog Kosh

SR No.: 023264
Original Sutra Author: N/A
Author: Bhogilal Bhikhabhai Gandhi
Publisher: Gujarat Varnacular Society
Publication Year: 1898
Total Pages: 378
Language: Gujarati
Classification: Dictionary
File Size: 29 MB

Page 186

દહાડા વળવા. 3
.66
માટે કહે નર્મદ દેશને, જોસ્સા ઊંચ વધારે; મથા શેાધવા પ્રસંગ જેથી, પેખશેા દા ડે.
કવિ નમંદ.
ના
દહાડા વળવા-જાગવા, ઉદય થવા; રી સ્થિતિમાંથી સારી સ્થિતિમાં આવવું. ભાગ્યેાધ્ય થવે.
દહાડા વાવે, અળગું ચઢવું. ( સ્ત્રીને. ) દહાડા વળવા, ભાગ્યોદય થવે; સારી સ્થિતિમાં આવવું.
૨. કાયદો થવા. દહાડા ઉઘડવા પણ એજ અર્થમાં મેલાય છે.
દહાડા વાંકા છે, નશીબ પ્રતિકૂળ છે; સિતારા પાધરા નથી; સંભાળીને ચાલતાં પણ વાંકું થાય એવા ગ્રયોગ છે; પડતી દશા છે.
૬ જ્યાં સુધી દહાડા વાંકે છે ત્યાં સુધી આપણું ધાર્યું કાંઈ થનાર નથી. ’’ દહાડા સકદર થવા, સિક ંદર એ શબ્દ મુસલમાની રાજ્યે આ દેશની ભાષામાં નવા દાખલ કર્યોછે. લાગુાના દહાડા સકદરછે એમ લેાક ખેલે છે અને જાણે તે શબ્દના ઉપર માહ તથા આશ્ચર્યથી મૃતમાં જોતા હાય તેવા દેખાય છે, સિકંદર એગ્રીક વિજયી રાન્ત હતા. તે કોઈ લડાઈમાં છે. હડયા નથી-તે સઘળીજ લડાઇ ત્યા છે તે ઉપરથી,
પા
પડતી હાલતમાંથી સારી હાલતમાં આવવું; ચઢતી થવી; અભ્યુદય થા; સિતારા પાંશા થવા; નશીબ અનુકૂળ થવું. દહીં મૂકીને ચાટજે, નિરર્થક રાખી મૂકજે. કેટલીક જગાએ મધ મૂકીને ચાટજે એમ પણ ખેલાય છે.
દહીના ધાડા, ‘ એણુ ગેણુ. ' એ નામની રમતમાં દાનવાળા છેકરે.
દળણું દળવું, દળણું દળવા જેવું મોટી માથાફાડનું અને કંટાળા ભરેલું કામ કરવું.
જી
[ દાઢીમાં હાથ બાલવા.
૨. ( કોઇનું. ) શકિત ઉપરાંત–ત સહન થઈ શકે . એવું. કામ સોંપી છેકજ થકવી દેવું; આટા કાઢી નાખવેı; કામ કરાવી કરાવીને હાડકાં પાંસળાં છેકજ નરમ કરી નાખવાં.
(૧૮૦ )
“તું તે મારૂંજ દળણું દળવા બેઠા છે. ” દળેલુ દળવુ, કરેલું માથાકૂટનું કામ પાછું ફરીથી કરવું; કટાળાની સાથે ફરીથી પાછું તેને તેજ કરવું. દાંડા પકડવો, ગ્રહમાં )
આધાર ગ્રહણ કરવા (દુરા
· એતા શાસ્ત્રનેાજ દાંડા પકડી રહ્યા છે.” દાખલા ખાવા, પત્તો લાગવે. દાગળી ખસવી—ચસકવી, ઘેલા થવું;
બુદ્ધિશુદ્ધિ જવી; દીવાના થવું; વાપર જવું. દાઢ ગળી થવી, ગળ્યું ગળ્યું ખાવાનું મન થવું.
tr
આવિ પડયા તેના મુખ આગળ જેની દાઢ ગળી હતી.
',
પાણીપત.
દાઢ પેધવી—સળકવી, ખાવાનું વધારે વધારે મન થયું.
((
ર. લાલચ વધવી.
હિંદુસ્તાનની દોલતથી મેાહ પામી સિ
કદરની દાઢ સળકી. ”
66
વાઘજી બાપુ, ભાઈની યુતિ ફાવી. કુમુદસુંદરીથી એમની દાઢ સળકી રહી છે બાપા જાણતા નથી. ”
સરસ્વતીચંદ્ર.
દાઢ સળકવી, ખાવાનું મન થયું. દાઢમાં ઘાલવુ-લેવુ, મારવા-નુકસાન કર
વાની કે સપડાવવાની તજવીજમાં રહેવું; કીને-વેર રાખવું. ભચરડી નાખવાની યુતિ શેાધવી.
દાઢ આવવી એટલે દાઢને લગતી ચામડી સૂજી આવવી.
દાઢીમાં હાથ ધાલવા, અતિશય આજીજી