Rudhi Prayog Kosh

SR No.: 023264
Original Sutra Author: N/A
Author: Bhogilal Bhikhabhai Gandhi
Publisher: Gujarat Varnacular Society
Publication Year: 1898
Total Pages: 378
Language: Gujarati
Classification: Dictionary
File Size: 29 MB

Page 148

જીવ ગતે જ.]
(૧૪૨)
[ જીવ તલપાપડ થઈ રહે.
દુખ દેવું; અકળાવવું; સતાવ્યા કરવું; કા- | સ્થિતિમાં આવી પડવું; છંદગીની હયાતી યર કરવું; સંતાપવું; ખીજવવું.
છે કે નથી એ નક્કી કહી ન શકાય એવી જીવ ગત , જીવની સદ્ગતિ થવી. | ભયંકર સ્થિતિમાં હોવું. જીવ ઘાટીમાં આવી રહે, અડચણ જીવ ગુમગુ થ, (ઘણી જ આતુરતાથી કટ વગેરેમાં શું કરવું તે સૂઝે નહિ એવી | કે સાંકડમાં આવી જવાથી.) વચમાં વસાંકડની સ્થિતિમાં આવી પડવું. આખર ચમાં તૂટી જાય ને વળી જરા ટકે એવી આવવી; બહાવરું બનવું; જીવ જવાની | અસ્થિર હાલતમાં આવવું. આણી પર આવવું. જાણે પ્રાણ જવાની જીવ ટાઢ પડે, નિરાંત થવી; પિતાના તૈયારી પર આવ્યા હોઈએ એમ હાવરું | ગરમ સ્વભાવથી જે ગભરાટ-ઉદ્વેગ-થયો બનવું.
| હોય તે શાંત પડે; ચેન વળવું; સુખ જીવ ઘેરાવે, મન મળવું; નેહ થ; દો. | થવું. સ્તીમાં જોડાવું; મન એક થવાં. જીવ ટુંકે થે, કરકસરિયું થવું.
તમારા ઘરની રીતભાત જોઈ તમને ! ખરચખટણમાં હાથ ખેંચી રાખવાની બે વાતો કહેવાનું મને મન થયું પણ તમે | વૃત્તિ થવી. મારાથી મોટા ને આપણે જીવ ઘેરાયલે | તેનો આગળ તે અમીરી જીવ હતો. નહિ તેથી મારી જીભ ઉપડી નહિ.”
પણ આજ કાલ ટુંકો થયો છે.”
બે બહેને. જીવ ઠરીઠામ બેસે, નિરાંત થવી; ગજીવ ચગડોળે ચઢ, જીવ ઠેકાણે ન હો
| ભરામણ દૂર થવી; જીવ ઊંચે થયે હેય ભમ; આકુળવ્યાકુળ થવું ગભરાવું; બ- | તે ઠેકાણે બેસ; શાંતિ થવી; જીવ કરવો. હાવરૂ બનવું; અજંપ થવા; જીવન અને જીવ ઠેકાણે પડ, નિરાંત થવી; છવ ઠસ્વસ્થતા થવી.
ર; આત્માને સતેજ થવો. ૨. શુદ્ધિ-અક્કલ વી; મર્યાદા બહાર જીવ ટેકાણે રાખવે, સાવધ રહેવું; એક જવું. ( જીવ ભમે છે તે વખતે
ચિત્ત થવું; ચિત્ત રિથર રાખવું; ખબડદારખરી વાત સૂઝતી નથી તે ઉ.
હેશિયાર રહેવું. પરથી.)
આજ આપનું ચિત્ત સ્થિર નથી માટે - જીવ જતા રહેવા અકળ જવા પણ ! જીવ ઠેકાણે રાખી સાંભળજે, આ બીડે
દુઃખ થવું; જીવ જતાં-મરણ પામતાં જેટલું દુઃખ થાય તેટલું દુઃખ થવું.
પ્રતાપનાટક. ૨. (આતુરતાથી) મરણ થશે એવી છવ તલપાપડ થઈ રહે, (તલપાપડ હાલતમાં આવવું.
સેકાય છે ત્યારે જેમ ઝડપથી ઉડે છે ને છષ જે, પાણી જેવું; પરીક્ષા કરવી; ફુટે છે તેવા સ્સાવાળે થે.) કરી લેવું.
અધિરાઈ ઉત્પન્ન થવી; આતુર થવું; જીવ ઝાલા ન રહે, તૃપ્તિ ન થવી; અસ્થિર-ડગુમગુ થ; (વ.) એક પગે અતિશય લલચાઈ જવું.
થઈ રહેવું, જીવ ઊંચે નીચે થ; ઉતા૨. અતિશય ચંચળ વૃત્તિ થવી; તલ- વળુંચધીરૂં બનવું; ધીરજ-સબુરી ન વળે પાપડ થવું.
એવી ઉતાવળમાં આવી જવું. જીવ રંગાઈ રહે, અતિશય ગભરાટવાળી ! “ધનલક્ષ્મીને નાની બહેનને ઘેર વિ