Rudhi Prayog Kosh

SR No.: 023264
Original Sutra Author: N/A
Author: Bhogilal Bhikhabhai Gandhi
Publisher: Gujarat Varnacular Society
Publication Year: 1898
Total Pages: 378
Language: Gujarati
Classification: Dictionary
File Size: 29 MB

Page 107

ઘર આંગણું કરવું. ] (૧૦૧)
[ ઘર ઘાલવું. સમજ્યા સિવાય જેમ તેમ પલાં કરે છે સાર વહેવાર ચલાવી લઈ બેરાં છોકરાં વતેને વિષે બોલતાં વપરાય છે.
ગેરેનું પોષણ કરી રૂડી રીતે દહાડા કાઢવા. ઘર આંગણું કરવું, (ઘરમાં જવું ને બા- “ઘર ઉઠાવી લીધું એમ નવી સ્ત્રીએ
રણે આવવું– ઊંચે જીવે). કેઈની વાટ જલદીથી કહેવડાવવું જોઈએ.” ઘણી જ અધીરાઈથી જોયાં કરવી; કોઈની
નર્મંગધ. રાહ જેવા આતુર રહેવું, કોઈને માટે ઘ- ઘરને ભાર ઉપાડી લે પણ બોલાય છે શું જે ઈંતેજારીમાં રહી ઘરમાં જવું ને
ઘરને ઉપાડો ભાર, બહાર આવવું.
જુકિત ચલાવી રે; “આપ સવારના ક્યાં સિધાવ્યા હતા?
વણસાડ ન લગાર, મેં તે આખો દહાડે ઘર આંગણું કર્યું, ને
ઘર દાઝ લાવી રે.” ઈ રેઈને દુશ્મનને દહાડે ગુજાર્યો.”
તારાબાઈ
ભલું ઉપાડી લીધું ઘરને, “ હું તો તુજ પાને ઘર
વળી તરાવ્યું કહાવે રે.” આંગણું કરતી હતી રે,
નમ કવિતા. મારી રાધા મારા
ઘર ઊભું રહેવું, સંસારવહેવાર સારી રીતે લેચનને શણગાર,
નભવો; ઘરનો મોભો જળવાઈ રહે. મારી લાડઘેલી લાડણ રે.”
૨. ધણુનું નામ રહેવું. એથી ઉલટું ઘર
કવિ દયારામ. ભાગવું-વણસવું. ઘર ઉખડી જવું, નસંતાન જવું, પાછળ ઘર કરવું, સ્થાયી રહી તબિયત બગાડવી; વંશમાં કઈ વસનાર ન રહેવું. “ઘર ઉ- રહેઠાણ કરવું; નિવાસ કરે. (રોગે.) રાગે ખેડી નાખવું” એટલે પાછળ કોઈ રહેવા
શરીરમાં ન પામે એવી દશા કરવી; ઘર પાયમાલ ૨. જોર જમાવવું. કરવું.
૩. પ્રવેશ કરે; વાસ કરવો. (દુર્ગુણે “રાજાએ તે દિવસે મને ગામ જવાનો કલેશે). હુકમ કીધો, તેની મતલબ હવે સમજાઈ તેંતો ઘટ ઘટમાં ઘર કીધું, તે દુષ્ટ ચંડાળનો મારું ઘર ઉખેડી નાખ- વાલમ વરણાગિયા રે; વાને વિચાર હતે.”
કાળજા કેરાણું કંદ્રપનાં કરણઘેલે.
શર વાગી રે.” તેં તે ઘર ઉધડવું, ફાયદો થે (ઘરમાં;) કલ્યા
કવિ દયારામ. સારું થવું; પ્રાપ્તિ થવી.
ઘર કાણું હેવું, ઘરની ગુપ્ત વાત ઘરના જ ૨. પરણવું અથવા છોકરું થવું; વશ કોઈ માણસે જાહેર કરવી.
જાળવી રાખનાર પુત્રને પ્રસવ થવે. ઘરકકડો, (ઘરનો કુકડ-વર) ઘરમાં
તું હજી ગરીબનું ઘર ઉઘાડશે એ ઘલાઈ રહેનાર અને બહાર શું થાય છે તે તારું ભાગ્ય.”
જાણવાની દરકાર નહિ રાખનાર માણસને
સરસ્વતીચંદ્ર. વિષે બોલતાં વપરાય છે. ઘર ઉજળું થવું, ઘરની આબરૂ વધવી. ઘર ઘાલવું, ચોરી કરી નુકસાન કરવું. - ઘર ઉઠાવી-ઉપાડી લેવું, ઘર ચલાવવું; સં- | “દર દાગીનાને લીધે ચેરીઓ થઈ કે