________________
૧૭૪
સુયં મે આઉસ ! વખતે પણ તેણે અતિ અક્કડ ઊભા ન રહેવું કે અતિ નીચા નમી ન જવું. ભિક્ષામાં પણ તેણે શુદ્ધ જીવજંતુ વિનાનો, નિર્દોષ અને બીજાને માટે બનેલો આહાર દોષો, વગેરે તપાસીને, સ્વીકારવો. ત્યાર બાદ જ્યાં ઘણા પ્રાણો કે બીજો ન હોય, તથા જે ઉપરથી તેમ જ આજુ-બાજુથી ઢંકાયેલી હોય, તેવી જગાએ, બીજા સંયત પુરુષોની સાથે બેસીને, એક પણ દાણો પડી મૂક્યા વિના, યોગ્ય સમયે ભોજન લેવું. ખાતા ખાતાં તેણે ‘આ સારું રંધાયું છે’, ‘આ ઠીક સ્વાદવાળું છે,’ કે ‘આ ઠીક રસવાળું છે, ’ એવું ન બોલ્યા કરવું, પરંતુ સંયમપૂર્વક ખાઈ લેવું.
(ઉત્તરાધ્યયન. ૧)
૬. નીચેનાં છમાંથી કોઈ કારણસર આહારપાણીની શોધમાં નીકળવું : (૧) ક્ષુધાદિ વેદનાની નિવૃત્તિને અર્થે; (૨) ગુરુ વગેરેની સેવાને અર્થે; (૩) ભૂખે અંધારા આવ્યા વિના—કાળજીથી ચાલી શકાય તે માટે; (૪) સંયમના નિર્વાહને અર્થે; (૫) જીવન ટકાવવાને અર્થે; (૬) ધર્મધ્યાન થઈ શકે તે માટે.
(ઉત્તરાધ્યયન. ૨૬)
૭. નીચેનાં છ કારણોએ સાધુ કે સાધ્વી ભિક્ષા માગવા ન જાય તો તેથી આજ્ઞાનું ઉલ્લંઘન થયું કહેવાય નહીં : (૧) બીમારીને કારણે (૨) કોઈ વિઘ્નને કારણે (૩) બ્રહ્મચર્ય કે મન-વાણીકાયાના નિયમનેને અર્થે (૪) પ્રાણીદયાને અર્થે (માર્ગમાં કે હવામાં અચાનક ઘણા જીવો આવી ગયા હોય તે કારણે.) (૫) તપને કારણે કે (૬) શરીરનો નાશ કરવા માટે (મારણાંતિક સંલેખના સ્વીકારી હોય તે વખતે.)
(ઉત્તરાધ્યયન. ૨૬)
