________________
( ૨૦ ) આવતાં સંકટ સહન કરવાં; ચારની બીક, હીંસક પશુઓને ડર, બીજા આકસ્મિક પ્રસંગોમાં પણ સચેત રહેવું-આવા અનેક પ્રકારના શિક્ષણથી વિટાઈને રહેવું એ શું ઓછી કરી છે? આવી કસોટીમાંથી પસાર થયા સિવાય જ્ઞાન, શક્તિ, સંયમ તથા મેશને માર્ગ ન જ મળી શકે, કાયરે તે આ વાંચતાં જ ભડકે.
કઈ મારગમાં ઢાળ આવે, અગર ઉંચા-નીચા ખાડા-ટેકરાવાળા રસ્તાઓ આવે, નદિઓ, પર્વત, જંગલ આદિ ભયંકર સ્થળે આવે, આવામાં ગાડાઓને ચાલવું, એક બીજા ગાડાઓ અથડાય, બળદીયા ચમકે, ગાડાઓ ઉંધા પડે, વળી તેમાંથી ઉગરવું, હાના છોકરાઓ, સ્ત્રીઓ વૃદ્ધો આદિ કુટુમ્બના માણસોની પૂરતી સંભાળ રાખવી, આટલી આટલી ઉપાધીઓ હોવા છતાં જાણે કેઈપણ પ્રકારની જંજાળ જ ન હોય એવું હૃદય રાખવું, અને ધર્મમાં દ્રઢ રહી યાત્રા કરવી, આ કાંઈ ઓછી કસોટી નથી. અત્યારે સ્કાઉટ પાછળ જે લાખ રૂપિયા ખર્ચાય છે તેના કરતાં તો આ ઘણું જ ઉંચું શિક્ષણ છે. ચારિત્ર બીલે અને શરીર પણ સુદઢ બને, વળી અનેક અનુભવની એરણ પર જીવન ટીચાઈને અનુભવી બને.
જ્યારે સ્કાઉટ પદ્ધતિથી ધાર્મિકતાને નાશ થાય છે ત્યારે આ યાત્રાએથી શારીરિક ખીલવણું સાથે ધાર્મિકતા મજબુત બને છે. . વળી આજના સાધનમૂત વાતાવરણમાં રંગાયેલા સુધા
